Thủ tục đăng ký bảo hộ giống cây trồng nhanh chóng, đơn giản

Bạn là nhà tạo giống tâm huyết và mong muốn bảo vệ thành quả lao động của mình? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn lộ trình chi tiết về đăng ký bảo hộ giống cây trồng tại Việt Nam, giúp bạn nắm vững quy trình, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. 

1. Tại sao cần đăng ký bảo hộ giống cây trồng?

Quyền đối với giống cây trồng, hay còn gọi là quyền sở hữu trí tuệ đối với giống cây trồng, là quyền độc quyền của cá nhân, tổ chức đã chọn tạo hoặc phát triển một giống cây trồng mới. Quyền này được pháp luật bảo vệ, cho phép chủ sở hữu kiểm soát việc sản xuất, nhân giống, khai thác thương mại giống cây trồng và ngăn chặn hành vi sử dụng trái phép.

Việc bảo hộ giống cây trồng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới và nâng cao năng suất nông nghiệp. Cụ thể:

• Khuyến khích nghiên cứu và sáng tạo: Việc bảo hộ tạo động lực cho các nhà khoa học, tổ chức và cá nhân đầu tư vào nghiên cứu, phát triển giống cây trồng có đặc tính vượt trội như năng suất cao, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, thích nghi với môi trường.
• Bảo vệ lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu giống cây trồng: Quyền này giúp ngăn chặn hành vi sao chép hoặc sử dụng trái phép, đảm bảo các nhà phát triển giống cây trồng được hưởng lợi từ công sức và chi phí nghiên cứu.
• Thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững: Những giống cây trồng được bảo hộ thường có chất lượng cao, góp phần tăng hiệu quả sản xuất, cải thiện thu nhập cho nông dân và đảm bảo nguồn cung lương thực ổn định.
• Tạo điều kiện mở rộng thị trường: Giống cây trồng được bảo hộ có giá trị thương mại cao hơn, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế và nâng cao vị thế của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế toàn cầu.

Như vậy, bảo hộ quyền đối với giống cây trồng không chỉ đảm bảo quyền lợi cho nhà phát triển mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành nông nghiệp, bảo vệ nguồn lợi kinh tế và nâng cao chất lượng sản xuất nông nghiệp.

2. Điều kiện để bảo hộ giống cây trồng

Theo Nghị định số 79/2023/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 15/11/2023) và Quyết định số 4953/QĐ-BNN-TT (có hiệu lực từ ngày 22/11/2023), quy trình đăng ký bảo hộ giống cây trồng tại Việt Nam đã có những điều chỉnh quan trọng. Trước khi thực hiện thủ tục đăng ký, cần đảm bảo rằng giống cây trồng đáp ứng đầy đủ các điều kiện bảo hộ sau:

a. Tính mới

Giống cây trồng được công nhận là có tính mới nếu vật liệu nhân giống hoặc sản phẩm thu hoạch của giống đó chưa được khai thác thương mại tại Việt Nam trong vòng một năm trước ngày nộp đơn đăng ký. Đối với giống thuộc loài cây thân gỗ và cây leo thân gỗ, thời hạn này là sáu năm khi xét ngoài lãnh thổ Việt Nam, còn đối với các giống cây trồng khác là bốn năm.

Quyền đăng ký bảo hộ thuộc về tác giả trực tiếp tạo ra hoặc phát hiện và phát triển giống, tổ chức/cá nhân đầu tư hoặc giao nhiệm vụ nghiên cứu giống, hoặc chủ thể nhận chuyển giao quyền đăng ký. Đối với giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng toàn bộ ngân sách nhà nước, quyền đăng ký mặc nhiên thuộc về tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ. Trường hợp sử dụng nhiều nguồn vốn, trong đó có ngân sách nhà nước, quyền đăng ký tương ứng với tỷ lệ vốn nhà nước được giao cho tổ chức chủ trì mà không cần bồi hoàn.

b. Tính khác biệt

Giống cây trồng cần có đặc điểm phân biệt rõ ràng với các giống cây trồng khác đã được biết đến rộng rãi tại thời điểm nộp đơn hoặc ngày ưu tiên nếu có. Giống cây trồng được coi là phổ biến nếu vật liệu nhân giống hoặc vật liệu thu hoạch của nó đã được sử dụng rộng rãi trên thị trường, đã được bảo hộ hoặc đưa vào Danh mục giống cây trồng tại bất kỳ quốc gia nào, hoặc đang trong quá trình đăng ký bảo hộ hoặc đăng ký vào Danh mục giống cây trồng ở các quốc gia đó mà chưa bị từ chối.

c. Tính đồng nhất

Giống cây trồng phải có sự biểu hiện đồng nhất về các đặc điểm liên quan, ngoại trừ một số sai lệch nằm trong giới hạn cho phép trong quá trình nhân giống.

d. Tính ổn định

Giống cây trồng được coi là ổn định nếu các đặc điểm của nó giữ nguyên như mô tả ban đầu sau mỗi vụ nhân giống hoặc qua từng chu kỳ nhân giống trong trường hợp nhân giống theo chu kỳ.

e. Tên gọi phù hợp

Tên giống cây trồng phải dễ phân biệt với tên của các giống đã được biết đến rộng rãi trong cùng loài hoặc loài tương tự và phải trùng với tên đã được đăng ký bảo hộ tại các quốc gia thành viên của Hiệp hội quốc tế về bảo hộ giống cây trồng mới (UPOV) hoặc các quốc gia có thỏa thuận với Việt Nam về bảo hộ giống cây trồng.

Tên giống cây trồng không được chấp nhận nếu:

• Chỉ bao gồm các chữ số (trừ khi có liên quan đến đặc tính hoặc sự hình thành giống đó).
• Vi phạm đạo đức xã hội.
• Gây hiểu nhầm về đặc điểm, giá trị của giống hoặc danh tính tác giả.
• Trùng hoặc gây nhầm lẫn với nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý đã được bảo hộ trước ngày công bố đơn đăng ký.
• Ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác.

Việc đảm bảo giống cây trồng đáp ứng các điều kiện trên là bước quan trọng trước khi tiến hành thủ tục đăng ký bảo hộ theo quy định pháp luật hiện hành.

>>Xem thêm: Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ là gì? Các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ?

3. Hồ sơ đăng ký bảo hộ giống cây trồng

Hồ sơ đăng ký bảo hộ giống cây trồng bao gồm:

• Tờ khai đăng ký bảo hộ giống cây trồng:

• • Sử dụng mẫu quy định.
  • Có chữ ký xác nhận của các bên liên quan trên từng trang hoặc đóng dấu giáp lai.

• Tờ khai kỹ thuật: Cung cấp đầy đủ thông tin theo yêu cầu.
• Văn bản ủy quyền (nếu có): Bản chính hoặc bản sao có chứng thực văn bản ủy quyền cho Tổ chức dịch vụ đại diện quyền.
• Ảnh chụp giống cây trồng:

• • Tối thiểu 03 ảnh màu, kích thước tối thiểu 9cm x 15cm.
  • Thể hiện rõ 03 tính trạng đặc trưng của giống cây trồng đăng ký.
• Chứng minh quyền đăng ký (nếu có):

• • Bản sao có chứng thực tài liệu chứng minh quyền đăng ký trong trường hợp được chuyển giao, thừa kế hoặc kế thừa quyền đăng ký (ví dụ: Hợp đồng chuyển giao quyền đăng ký, văn bản thừa kế, văn bản kế thừa hoặc văn bản tương đương khác).

• Chứng minh tư cách chủ đơn (nếu chủ đơn không phải là tác giả):

• • Tài liệu chứng minh quốc tịch hoặc có thường trú hoặc cơ sở sản xuất kinh doanh tại một nước thành viên UPOV.
  • Bản dịch tiếng Việt của tài liệu (nếu ngôn ngữ gốc không phải tiếng Việt), được chứng thực hoặc có xác nhận của Tổ chức dịch vụ đại diện quyền.

• Yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có):

• • Bản sao đơn đăng ký đầu tiên được cơ quan bảo hộ giống cây trồng tại quốc gia nộp đơn đầu tiên xác nhận.
  • Mẫu hoặc bằng chứng xác nhận giống cây trồng trong đơn đăng ký đầu tiên và đơn đăng ký hiện tại là một.
  • Bản sao có chứng thực hợp đồng chuyển giao, thừa kế, kế thừa quyền ưu tiên (nếu có).
  • Các tài liệu này phải được cung cấp trong vòng 90 ngày kể từ ngày nộp đơn đăng ký bảo hộ.
  • Bản dịch tiếng Việt của tài liệu (nếu ngôn ngữ gốc không phải tiếng Việt), được chứng thực hoặc có xác nhận của Tổ chức dịch vụ đại diện quyền.

Lưu ý: Tất cả các bản sao phải được chứng thực theo quy định của pháp luật. Các tài liệu bằng tiếng nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt và bản dịch phải được chứng thực hoặc có xác nhận của Tổ chức dịch vụ đại diện quyền. Nên tham khảo ý kiến của chuyên gia hoặc Tổ chức dịch vụ đại diện quyền để đảm bảo hồ sơ đầy đủ và hợp lệ.

>>Xem thêm: Quyền sở hữu trí tuệ mới nhất quy định những gì?

4. Quy trình đăng ký bảo hộ giống cây trồng 

Quy trình thẩm định đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng bao gồm các bước sau:

Bước 1. Tiếp nhận và kiểm tra tính đầy đủ của hồ sơ:

• Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn, cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm tra tính đầy đủ của thành phần hồ sơ.
• Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, thông báo bằng văn bản sẽ được gửi đến người đăng ký, yêu cầu bổ sung trong thời hạn quy định.

Bước 2. Thẩm định hình thức:

Thời hạn thẩm định hình thức là 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ.

>>Xem thêm: Bảo hộ thương hiệu: Hiểu rõ luật để bảo vệ quyền lợi

Nội dung thẩm định: Kiểm tra tính hợp lệ của đơn đăng ký theo quy định.

• • Nếu đơn đăng ký hợp lệ: Ban hành Thông báo chấp nhận đơn. Công bố thông tin về đơn đăng ký trên Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Cổng thông tin điện tử của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong vòng 90 ngày kể từ ngày ban hành Thông báo.
  • Nếu đơn đăng ký chưa hợp lệ:

• • • Ban hành thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do và yêu cầu người đăng ký hoàn thiện.
    • Người đăng ký có 30 ngày kể từ ngày nhận được thông báo để khắc phục thiếu sót và nộp lại hồ sơ bổ sung.
    • Trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ bổ sung, cơ quan có thẩm quyền sẽ thẩm định lại.

• • • • Nếu đơn đăng ký hợp lệ sau khi bổ sung: Ban hành Thông báo chấp nhận đơn.

• • • • Nếu đơn đăng ký vẫn không hợp lệ: Ban hành Thông báo từ chối chấp nhận đơn, nêu rõ lý do.

• • Nếu người đăng ký không khắc phục thiếu sót trong thời hạn quy định: Ban hành Thông báo từ chối chấp nhận đơn, nêu rõ lý do.

Bước 3. Khảo nghiệm DUS (Tính khác biệt, tính đồng nhất và tính ổn định):

• Sau khi đơn đăng ký được chấp nhận hợp lệ, tiến hành khảo nghiệm DUS theo Tài liệu khảo nghiệm DUS.
• Trường hợp chưa có Tài liệu khảo nghiệm DUS cho loài cây trồng đăng ký: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức xây dựng Tài liệu hướng dẫn khảo nghiệm DUS trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày ban hành Thông báo chấp thuận đơn hợp lệ.

Bước 4. Thẩm định nội dung:

• Thời hạn thẩm định nội dung là 90 ngày kể từ ngày nhận được Báo cáo kết quả khảo nghiệm DUS.
• Nội dung thẩm định: Đánh giá khả năng đáp ứng các điều kiện bảo hộ của giống cây trồng đăng ký.

• • Nếu giống cây trồng đáp ứng điều kiện bảo hộ:

• • • Ban hành Quyết định cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng.
    • Công bố thông tin về việc cấp Bằng bảo hộ trên Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Cổng thông tin điện tử của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày ban hành Quyết định.

• • Nếu giống cây trồng không đáp ứng điều kiện bảo hộ:

• • • Ban hành thông báo bằng văn bản về dự định từ chối cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng, nêu rõ lý do và ấn định thời hạn 30 ngày để người đăng ký khắc phục thiếu sót hoặc có ý kiến phản đối.
    • Nếu không có ý kiến phản đối xác đáng hoặc không khắc phục được thiếu sót trong thời hạn quy định: Ban hành Thông báo từ chối cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng.
    • Nếu các thiếu sót được khắc phục hoặc có ý kiến phản đối xác đáng: Cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng.

Đăng ký bảo hộ giống cây trồng là một bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi và khuyến khích sự sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để thực hiện quy trình đăng ký một cách hiệu quả.

Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.