Tất cả các doanh nghiệp và thương nhân đều được xem là chủ thể kinh doanh do có đăng ký kinh doanh hợp pháp. Tuy nhiên, khái niệm thương nhân có phạm vi rộng hơn doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là không phải mọi thương nhân đều là doanh nghiệp. Ví dụ, các hộ kinh doanh hay hợp tác xã, dù là thương nhân, nhưng không được phân loại là doanh nghiệp. Bài viết dưới đây sẽ tư vấn cụ thể.
1. Chủ thể kinh doanh là gì?
Chủ thể kinh doanh là tổ chức, cá nhân, tổ hợp tác, hộ gia đình được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (hoặc giấy phép đầu tư đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) và thực hiện trên thực tế các hoạt động kinh doanh thu lợi nhuận.
Theo quy định tại Luật doanh nghiệp 2020 thì:
Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.
Mọi thương nhân đều là chủ thể kinh doanh và mọi doanh nghiệp đều là thương nhân vì đều có đăng ký kinh doanh. Còn thương nhân thì chưa chắc đã là doanh nghiệp. Một số thương nhân không phải là doanh nghiệp như hộ kinh doanh, hợp tác xã.
Thương nhân có nghĩa bao hàm rộng hơn, đồng nghĩa với chủ thể kinh doanh có nghĩa rộng hơn khái niệm doanh nghiệp.
2. Dấu hiệu của chủ thể kinh doanh
Tại Việt Nam, các chủ thể kinh doanh rất đa dạng, bao gồm: doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp thuộc các tổ chức chính trị – xã hội, công ty, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân và tổ hợp tác kinh doanh. Luật Thương mại 2005 gọi chung các chủ thể này là thương nhân, những người thực hiện các hoạt động thương mại như mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ thương mại, hoặc xúc tiến thương mại một cách độc lập và thường xuyên.
Nói cách khác, chủ thể kinh doanh là những tổ chức, cá nhân, tổ hợp tác, hộ gia đình được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép hoạt động (giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép đầu tư đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) và thực tế tiến hành các hoạt động kinh doanh nhằm mục đích sinh lợi.
Tuy nhiên, cần phân biệt giữa chủ thể kinh doanh và doanh nghiệp dựa trên một số tiêu chí:
- Quy mô lao động: Chủ thể kinh doanh có thể bị giới hạn về số lượng lao động, ví dụ như hộ kinh doanh, trong khi doanh nghiệp được tự do tuyển dụng lao động.
- Điều kiện hoạt động: Doanh nghiệp có thể phải xin thêm các giấy phép con, trong khi chủ thể kinh doanh có thể ít bị ràng buộc hơn về mặt này.
Bên cạnh đó, sự khác biệt còn thể hiện ở các khía cạnh khác như tư cách pháp nhân và cơ quan quản lý.
Việc hiểu rõ sự phân biệt này giúp các nhà đầu tư, cá nhân kinh doanh tuân thủ đúng pháp luật về chủ thể kinh doanh.
3. Chủ thể kinh doanh có phải đăng ký kinh doanh?
Không phải mọi chủ thể kinh doanh đều phải đăng ký kinh doanh trước khi hoạt động kinh doanh bởi theo quy định tại Nghị định số 39/2007/NĐ-CP về hoạt động thương mại một cách độc lập thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh, thì có những chủ thể tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh thường xuyên nhưng không phải đăng ký kinh doanh. Cụ thể bao gồm những cá nhân thực hiện các hoạt động thương mại sau đây:
- Buôn bán rong (buôn bán dạo) là các hoạt động mua, bán không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong hoặc vừa mua rong vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của các thương nhân được phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của pháp luật để bán rong;
- Buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ lẻ có hoặc không có địa điểm cố định;
- Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, nước uống (hàng nước) có hoặc không có địa điểm cố định;
- Buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc người bán lẻ;
- Thực hiện các dịch vụ: đánh giày, bán vé số, chữa khóa, sửa chữa xe, trông giữ xe, rửa xe, cắt tóc, vẽ tranh, chụp ảnh và các dịch vụ khác có hoặc không có địa điểm cố định;
- Các hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh khác.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.
