Những điểm mới nổi bật của Nghị định 01 về đất đai

Nghị định 01 về đất đai không chỉ giải quyết các vướng mắc trong quản lý và sử dụng đất mà còn cải thiện thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân. Những thay đổi này góp phần thúc đẩy minh bạch và hiệu quả trong lĩnh vực đất đai.

1. Về xác định loại đất theo Nghị định 01 về Đất đai

Theo Luật Đất đai 2013, loại đất được xác định dựa trên các căn cứ như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyết định giao đất hoặc cho thuê đất. Nghị định 01 về Đất đai bổ sung hướng dẫn, quy định rằng nếu đất đang sử dụng ổn định, không lấn chiếm hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép, thì loại đất sẽ được xác định dựa trên hiện trạng sử dụng thực tế.

Trong trường hợp thửa đất thuộc thẩm quyền xác định của cả UBND cấp tỉnh và cấp huyện, cơ quan có thẩm quyền quyết định loại đất là UBND cấp tỉnh.

2. Về thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Điểm 40 của Nghị định 01 về Đất đai đã điều chỉnh thời gian thực hiện nhiều thủ tục hành chính liên quan đến đất đai, theo Điều 60 của Nghị định 43/2014. Cụ thể:

• Thời gian xử lý thủ tục đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; tách thửa, hợp thửa đất, và đăng ký đất đai đối với đất được Nhà nước giao để quản lý, giảm từ 30 ngày xuống còn tối đa 15 ngày.
• Thủ tục cấp GCNQSDĐ khi có thay đổi tài sản gắn liền với đất được rút ngắn từ 20 ngày xuống còn 15 ngày.
• Các trường hợp đăng ký biến động đất đai như trúng đấu giá, giải quyết tranh chấp, xử lý thế chấp, kê biên, thi hành án, chuyển đổi công ty, phân chia hoặc hợp nhất quyền sử dụng đất chỉ còn tối đa 10 ngày (thay vì 15 ngày trước đây).
• Thời gian thực hiện thủ tục gia hạn sử dụng đất giảm từ 15 ngày xuống còn 7 ngày.

Nghị định 01 về Đất đai đã giúp giảm thời gian xử lý từ 1/3 đến 1/2 so với trước đây, mang lại nhiều thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong các thủ tục về đất đai, đặc biệt là việc cấp sổ đỏ khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

>>Xem thêm: Mẫu đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

3. Quy định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Nghị định 01 về Đất đai

Từ ngày 3/3/2017, theo quy định tại Khoản 54 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP, các trường hợp mua bán đất bằng giấy viết tay trước ngày 1/1/2008 sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà không phải thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất. Điều này áp dụng đối với đất do chuyển nhượng, tặng cho hoặc thừa kế trước ngày 1/7/2014. Nghị định 01 về đất đai tạo điều kiện cho người dân hợp thức hóa quyền sử dụng đất của mình.

Người sử dụng đất sẽ thực hiện thủ tục đăng ký và cấp Giấy chứng nhận lần đầu mà không cần cung cấp hợp đồng chuyển nhượng hoặc các văn bản khác theo quy định. Cụ thể:

• Đất được chuyển nhượng, tặng cho trước ngày 1/1/2008.
• Đất được chuyển nhượng, tặng cho từ ngày 1/1/2008 đến trước ngày 1/7/2014, với giấy tờ hợp lệ về quyền sử dụng đất.
• Đất được thừa kế quyền sử dụng trước ngày 1/7/2014.

Ngoài ra, diện tích đất tăng thêm do đo đạc lại hoặc thay đổi ranh giới thực tế cũng được xem xét cấp Giấy chứng nhận, nếu người sử dụng đất không vi phạm pháp luật. Với đất tăng thêm đã có Giấy chứng nhận, các trường hợp thừa kế, chuyển nhượng, hoặc tặng cho chỉ cần thực hiện thủ tục liên quan mà không phải làm thủ tục hợp thửa đất.

Đất giao không đúng thẩm quyền trước ngày 1/7/2004 cũng được cấp Giấy chứng nhận nếu đáp ứng các điều kiện về nghĩa vụ tài chính và không có tranh chấp. Nghị định 01 về Đất đai đã gỡ bỏ nhiều vướng mắc, giúp hợp thức hóa các trường hợp sử dụng đất phức tạp, mang lại quyền lợi rõ ràng và thuận tiện hơn cho người dân.

>>Xem thêm: Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Ai có quyền công nhận?

4. Cấp Giấy chứng nhận đối với thửa đất được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 01 tháng 7 năm 2004

Đối với các thửa đất được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 1/7/2004, nếu đất không có tranh chấp và phù hợp với quy hoạch, dù đã xây dựng nhà ở hay chưa tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận, vẫn có thể được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nghị định 01 về đất đai tạo cơ sở pháp lý để giải quyết các trường hợp này.

Quy định này được bổ sung tại khoản 6 Điều 23, yêu cầu người sử dụng đất phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính theo quy định hiện hành.

5. Quy định bồi thường đất được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 01/7/2004

Theo sửa đổi tại Điều 4, bổ sung Điều 11 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP, đối với đất được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 1/7/2004 mà người sử dụng đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được quy định như sau:

• Đất giao trước ngày 15/10/1993: Người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền sử dụng đất cho cơ quan, tổ chức để được giao đất nhưng chưa có Giấy chứng nhận, sẽ được bồi thường toàn bộ diện tích và loại đất được giao.
• Đất giao từ ngày 15/10/1993 đến trước 01/7/2004
  • Nếu người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp đủ tiền theo quy định của pháp luật đất đai năm 1993, sẽ được bồi thường toàn bộ diện tích và loại đất.
  • Trong trường hợp đã nộp tiền nhưng chưa đủ mức quy định, người sử dụng đất vẫn được bồi thường nhưng phải khấu trừ khoản tiền còn thiếu theo quy định của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

• Đất giao trước ngày 01/7/2004 nhưng không có giấy tờ nộp tiền: Nếu không có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền sử dụng đất, người sử dụng vẫn được bồi thường nhưng sẽ phải trừ đi khoản tiền sử dụng đất cần nộp (nếu có) theo quy định pháp luật khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Nghị định 01 về Đất đai, cùng với các văn bản hướng dẫn thi hành, đã tạo ra một khung pháp lý rõ ràng hơn, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai. Luật Đất đai 2017 (thực tế là Luật Đất đai 2013 sửa đổi, bổ sung năm 2017) và Nghị định 01 về đất đai là những văn bản pháp lý quan trọng cần tham khảo.

Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!