Luật Đất đai 2024 (Luật số 31/2024/QH15), được Quốc hội thông qua ngày 18/01/2024 và có hiệu lực từ 01/01/2025 (trừ một số điều khoản), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong công tác quản lý đất đai. Chính phủ hiện đang xây dựng các Nghị định hướng dẫn luật đất đai để cụ thể hóa và thi hành Luật này.
Mục lục
- 1. Hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: Minh bạch và đồng bộ
- 2. Đổi mới giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất: Hướng đến thị trường
- 3. Cải cách thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: Bảo vệ quyền lợi người dân
- 4. Hiện đại hóa đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận: Hướng tới chính phủ số
- 5. Minh bạch tài chính đất đai, giá đất: Bỏ khung giá đất
- 6. Xây dựng hệ thống thông tin đất đai hiện đại: Nền tảng quản lý hiệu quả
- 7. Hoàn thiện cơ chế giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo: Bảo đảm quyền lợi chính đáng
1. Hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: Minh bạch và đồng bộ
- Chi tiết hóa quy trình: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn chi tiết về trình tự lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở từng cấp (quốc gia, tỉnh, huyện).
Mục tiêu là đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, liên kết chặt chẽ giữa các cấp quy hoạch, tránh chồng chéo, mâu thuẫn.
- Công khai thông tin: Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc công bố, công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ quy định rõ ràng phương thức, thời gian, trách nhiệm công khai thông tin, đảm bảo người dân được tiếp cận thông tin đầy đủ, kịp thời và dễ dàng.
- Điều chỉnh linh hoạt: Các điều kiện và thủ tục điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất sẽ được hướng dẫn rõ ràng trong nghị định Luật Đất đai, đảm bảo phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế – xã hội mà vẫn đúng quy định.
2. Đổi mới giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất: Hướng đến thị trường
- Đấu giá, đấu thầu là chủ đạo: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ quy định chi tiết về các trường hợp, điều kiện, trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.
Đây sẽ là phương thức chủ đạo trong giao đất, cho thuê đất, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả kinh tế cao nhất.
- Thu hẹp trường hợp ngoại lệ: Các trường hợp được giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu sẽ được quy định cụ thể và thu hẹp hơn so với hiện hành, hạn chế tối đa việc xin – cho.
- Chuyển mục đích sử dụng đất chặt chẽ: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn chi tiết về điều kiện, trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, đặc biệt là đối với các trường hợp chuyển đổi đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.
Việc chuyển đổi sẽ được kiểm soát chặt chẽ để bảo vệ quỹ đất nông nghiệp và môi trường sinh thái.
3. Cải cách thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: Bảo vệ quyền lợi người dân
- Rõ ràng các trường hợp thu hồi: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ quy định chi tiết, cụ thể các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, trình tự, thủ tục thu hồi, đảm bảo tính minh bạch và quyền lợi của người có đất bị thu hồi.
- Bồi thường sát giá thị trường: Đây là điểm nhấn quan trọng. Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc, phương pháp xác định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Mục tiêu là đảm bảo giá đất bồi thường sát với giá thị trường trong điều kiện bình thường tại thời điểm quyết định thu hồi đất.
- Ổn định cuộc sống người dân: Quy định rõ ràng, chi tiết hơn về các chính sách hỗ trợ, tái định cư cho người có đất bị thu hồi. Việc bố trí tái định cư phải đảm bảo người dân có chỗ ở mới bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, ổn định cuộc sống và sản xuất.
>>Xem thêm bài viết liên quan: Điều 62 Luật Đất đai về thu hồi đất
4. Hiện đại hóa đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận: Hướng tới chính phủ số
- Đơn giản hóa thủ tục: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn chi tiết về các trường hợp, hồ sơ, trình tự, thủ tục đăng ký đất đai lần đầu, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ). Các thủ tục sẽ được đơn giản hóa, rút ngắn thời gian giải quyết.
- Cập nhật biến động kịp thời: Quy định rõ hơn về các trường hợp đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất (ví dụ: chuyển nhượng, thừa kế, thay đổi mục đích sử dụng đất…).
Việc đăng ký biến động sẽ được thực hiện kịp thời, chính xác, đảm bảo thông tin về đất đai luôn được cập nhật đầy đủ vào cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia.
- Thúc đẩy cấp giấy chứng nhận điện tử: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ tạo cơ chế cấp Giấy chứng nhận điện tử, giúp người dân và doanh nghiệp thực hiện giao dịch nhanh chóng, thuận tiện.
>>Xem thêm: Mẫu đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
5. Minh bạch tài chính đất đai, giá đất: Bỏ khung giá đất
- Bảng giá đất hàng năm: Luật Đất đai 2024 đã bỏ quy định về khung giá đất. Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất; quy trình xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất.
Bảng giá đất sẽ được xây dựng hằng năm, công bố vào ngày 01/01 và được áp dụng từ ngày 01/01 của năm đó, đảm bảo phản ánh sát hơn diễn biến thị trường.
- Xác định giá đất cụ thể: Hướng dẫn chi tiết về các trường hợp, phương pháp xác định giá đất cụ thể, đảm bảo tính độc lập, khách quan, minh bạch trong quá trình định giá.
- Nâng cao vai trò Hội đồng thẩm định: Quy định rõ hơn về thành phần, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng thẩm định giá đất các cấp, đảm bảo tính chuyên môn và trách nhiệm trong quá trình thẩm định giá đất.
6. Xây dựng hệ thống thông tin đất đai hiện đại: Nền tảng quản lý hiệu quả
- Hoàn thiện hệ thống thông tin: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn chi tiết về việc xây dựng, vận hành hệ thống thông tin đất đai quốc gia thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông.
Hệ thống này sẽ là nền tảng quan trọng phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về đất đai, cung cấp thông tin, dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp.
- Kết nối, chia sẻ dữ liệu: Quy định cụ thể về việc chia sẻ, kết nối cơ sở dữ liệu đất đai với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác (dân cư, doanh nghiệp, thuế…).
Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu phiền hà cho người dân.
7. Hoàn thiện cơ chế giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo: Bảo đảm quyền lợi chính đáng
- Tăng cường hòa giải ở cơ sở: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai sẽ hướng dẫn chi tiết về trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã, khuyến khích các bên giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải.
- Rõ ràng thẩm quyền Tòa án: Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai quy định rõ hơn về thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án nhân dân các cấp, đảm bảo việc giải quyết tranh chấp được nhanh chóng, chính xác, đúng pháp luật.
Các nghị định hướng dẫn Luật Đất đai 2024 sẽ cụ thể hóa nhiều nội dung quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý đất đai. Việc cải cách quy hoạch, giao đất, thu hồi đất, tài chính đất đai và hệ thống thông tin đất đai sẽ giúp nâng cao chất lượng quản lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, doanh nghiệp.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào về “nghị định hướng dẫn Luật Đất đai 2024”, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!
