Thủ tục hưởng chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện

Kể từ ngày 01/7/2025, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ đủ điều kiện nhận trợ cấp thai sản. Vậy quy trình hồ sơ và thủ tục để hưởng chế độ thai sản cho đối tượng này ra sao? Hãy cùng Pháp Luật Việt khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Đối tượng đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện

Theo quy định tại Điều 94 Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15, các đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau sẽ được hưởng chế độ thai sản:

(1) Lao động nữ hoặc lao động nam có vợ sinh con và đã tham gia BHXH tự nguyện hoặc cả BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc từ 06 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước khi sinh.

(2) Trường hợp mẹ tham gia BHXH tự nguyện và qua đời sau khi sinh con, cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng sẽ được nhận trợ cấp thai sản.

(3) Khi cả cha và mẹ đều tham gia BHXH tự nguyện và đủ điều kiện theo mục (1), chỉ một trong hai người (cha hoặc mẹ) sẽ nhận trợ cấp thai sản, mức trợ cấp là 2 triệu đồng cho mỗi con sinh ra.

(4) Nếu lao động nữ hoặc lao động nam có vợ sinh con vừa đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản từ BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc, họ chỉ được hưởng chế độ thai sản từ BHXH bắt buộc.

(5) Trong trường hợp mẹ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản từ BHXH bắt buộc và cha đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản từ BHXH tự nguyện, mẹ sẽ nhận chế độ thai sản từ BHXH bắt buộc, còn cha sẽ nhận trợ cấp thai sản 2 triệu đồng/con từ BHXH tự nguyện.

(6) Nếu cha đủ điều kiện nhận chế độ thai sản từ BHXH bắt buộc và mẹ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản từ BHXH tự nguyện, cha sẽ nhận chế độ thai sản từ BHXH bắt buộc, trong khi mẹ sẽ nhận trợ cấp thai sản 2 triệu đồng/con từ BHXH tự nguyện.

2. Hồ sơ hưởng chế độ thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện

Theo Điều 96 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người tham gia BHXH tự nguyện cần chuẩn bị một trong các giấy tờ sau để yêu cầu hưởng trợ cấp thai sản:

• Trường hợp lao động nữ sinh con hoặc lao động nam có vợ sinh con:

  • Bản sao Giấy khai sinh;
  • Trích lục khai sinh;
  • Bản sao Giấy chứng sinh.

• Trường hợp thai chết trong tử cung, chết khi chuyển dạ, hoặc con chết sau khi sinh mà chưa có giấy chứng sinh:

  • Tóm tắt hồ sơ bệnh án ghi nhận thông tin về sự việc con đã mất (bản chính hoặc bản sao);
  • Giấy ra viện của lao động nữ thể hiện thông tin về con chết (bản chính hoặc bản sao);
  • Giấy báo tử của con (bản sao);
  • Văn bản xác nhận của UBND xã trong trường hợp con chết trong vòng 24 giờ sau khi sinh.

3. Thủ tục hưởng chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện

Thủ tục hưởng chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện được thực hiện theo quy trình sau:

• Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết theo yêu cầu.
• Bước 2: Nộp hồ sơ đầy đủ cho cơ quan BHXH trong vòng 60 ngày kể từ ngày sinh con hoặc khi con qua đời.
• Bước 3: Cơ quan BHXH sẽ tiến hành giải quyết hồ sơ trong thời gian 05 ngày làm việc. Nếu cơ quan BHXH không thể giải quyết, họ phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do từ chối.

4. Đóng BHXH tự nguyện như thế nào để nhận trợ cấp thai sản?

4.1 Các phương thức đóng BHXH tự nguyện

Theo khoản 2 Điều 36 Luật BHXH 2024, có 06 phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bao gồm:

• Đóng hàng tháng: Thực hiện đóng trong tháng đó.

• Đóng 03 tháng một lần: Nộp tiền bảo hiểm trong thời hạn ba tháng.

• Đóng 06 tháng một lần: Thực hiện đóng trong bốn tháng đầu năm.

• Đóng 12 tháng một lần: Đóng bảo hiểm trong bảy tháng đầu năm.

• Đóng một lần cho nhiều năm: Đóng với số tiền thấp hơn mức quy định (22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện vào quỹ hưu trí, tử tuất) tại thời điểm đăng ký phương thức và mức thu nhập đóng.

• Đóng một lần cho thời gian BHXH còn thiếu: Đóng với số tiền cao hơn 22% mức thu nhập tại thời điểm đăng ký phương thức đóng, để đủ điều kiện hưởng lương hưu, thực hiện đóng sớm nhất vào tháng liền kề tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

4.2 Mức đóng BHXH tự nguyện từ ngày 01/7/2025

Theo quy định tại Điều 36 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 và Khoản 1 Điều 10 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, bắt đầu từ ngày 01/7/2025, mức đóng BHXH tự nguyện của người tham gia sẽ được quy định như sau:

Lưu ý: Mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất tương đương với mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, trong khi mức cao nhất là 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng (theo Khoản 2 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024).

Từ 01/7/2025, việc tham gia BHXH tự nguyện sẽ mang lại nhiều quyền lợi, bao gồm cả chế độ thai sản. Người lao động cần nắm rõ các quy định về mức đóng và thủ tục hưởng chế độ thai sản để đảm bảo hưởng đầy đủ chế độ. Hãy chuẩn bị hồ sơ và thực hiện đúng các bước để không bỏ lỡ quyền lợi của mình. Nếu thắc mắc, vui lòng liên hệ Pháp Luật Việt qua tổng đài 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.