Trong lĩnh vực bất động sản, các thuật ngữ như “Đất hiện hữu cải tạo” và “Đất cải tạo chỉnh trang” ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng, cũng như các quy định pháp lý liên quan. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt và hiểu rõ hơn về hai loại đất này.
Mục lục
1. Đất ở hiện hữu là gì?
Trước khi tìm hiểu về Đất hiện hữu cải tạo và Đất cải tạo chỉnh trang, chúng ta cần hiểu về đất ở hiện hữu. Đây là loại đất nằm trong khu dân cư sinh sống có đầy đủ cơ sở hạ tầng và các điều kiện khác của một khu dân cư. Đất ở hiện hữu là nơi người dân sinh sống lâu dài, bao gồm các công trình công cộng và những công trình phục vụ sinh hoạt của cư dân.
Khi có dự án liên quan đến khu đất này, các cơ quan thẩm quyền phải thông báo cho người dân và có các chính sách hỗ trợ phù hợp.
2. Đất hiện hữu cải tạo, đất cải tạo chỉnh trang là gì?
2.1. Đất hiện hữu cải tạo là gì?
Khái niệm “đất hiện hữu cải tạo” chưa được pháp luật định nghĩa rõ ràng. Tuy nhiên, có thể hiểu đây là những khu vực nhà ở nằm trong quy hoạch và dự án sử dụng đất của địa phương, thường là những nơi đã xuống cấp, cần được nâng cấp để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.
Việc cải tạo các khu vực này thường nhằm thay đổi mục đích sử dụng đất, nâng cấp hạ tầng và công trình xây dựng. Các dự án tại đây có xu hướng tăng chiều cao công trình và giảm diện tích đất xây dựng để tiết kiệm không gian.
Đồng thời, quá trình cải tạo phải đảm bảo mật độ xây dựng, tăng diện tích công trình công cộng và cây xanh để tạo môi trường sống tốt hơn. Chính quyền địa phương có trách nhiệm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất và tuân thủ các quy định pháp luật về đất đai trong suốt quá trình này.
2.2. Đất cải tạo chỉnh trang là gì?
Đất cải tạo chỉnh trang là khu đất nằm trong quy hoạch được định hướng xây dựng mới, thiết kế lại các khu nhà ở để cải thiện thẩm mỹ, tạo môi trường sống tốt hơn cho người dân. Những khu đất này thường có các công trình tự xây dựng không đồng bộ, thiếu sự thống nhất về kiến trúc và hạ tầng. Việc chỉnh trang lại các khu đất này sẽ giúp tăng cường cơ sở hạ tầng như cấp thoát nước, giao thông, và các dịch vụ khác.
Mục tiêu chính của đất cải tạo chỉnh trang là tạo ra không gian sống hài hòa, hợp lý và thuận tiện cho người dân. Các khu đất này cần được quy hoạch đồng bộ và có thiết kế hợp lý để đáp ứng nhu cầu sống của người dân.
3. Phân biệt đất hiện hữu cải tạo và đất cải tạo chỉnh trang
Hiện nay, nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa “đất hiện hữu cải tạo” và “đất cải tạo chỉnh trang”, cho rằng chúng là một khái niệm duy nhất. Tuy nhiên, trên thực tế, hai thuật ngữ này chỉ hai loại đất khác biệt.
Theo đó, đất thuộc diện cải tạo chỉnh trang (hay đất nhà ở hiện hữu cải tạo chỉnh trang) có đặc điểm là vẫn được phép chuyển nhượng, phân lô, tách thửa. Tuy nhiên, hoạt động này phải chịu sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng, thay vì diễn ra tự phát như trước đây.
Mục đích của việc giám sát này là nhằm xây dựng hạ tầng đồng bộ, sử dụng hiệu quả diện tích đất cho người dân, đồng thời đảm bảo kiến trúc và chất lượng công trình theo hướng hiện đại.
4. Có nên đầu tư vào đất hiện hữu cải tạo, đất cải tạo chỉnh trang
Nhiều ý kiến cho rằng việc đầu tư vào loại đất này là rủi ro cao, thậm chí vô ích, do bản chất vẫn là đất quy hoạch và có thể bị Nhà nước thu hồi. Tuy nhiên, việc có nên mua hay không hoàn toàn phụ thuộc vào mục đích sử dụng và hoàn cảnh cụ thể của người mua.
- Nếu mục tiêu là chuyển nhượng hoặc kinh doanh: Việc mua có thể cân nhắc nếu khu vực chưa có kế hoạch quy hoạch hàng năm cụ thể.
- Đối với người trẻ khởi nghiệp: Loại đất này có thể là lựa chọn phù hợp để xây dựng nơi ở, kinh doanh hoặc thuê cho nhu cầu ngắn hạn. Đây là phương án lý tưởng nếu chỉ cần sử dụng trong thời gian không dài.
- Khi muốn đầu tư xây dựng công trình/nhà ở dài hạn: Trường hợp này tiềm ẩn nhiều rủi ro do hạn chế xây dựng trên đất quy hoạch và thời gian thu hồi vốn kéo dài. Cần hết sức cẩn trọng và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.
5. Các câu hỏi thường gặp về đất hiện hữu cải tạo, đất cải tạo chỉnh trang
5.1 Có thể tách thửa, phân lô đối với hai loại đất này không?
Căn cứ theo Khoản 4 Điều 76 Luật Đất đai 2024, việc tách thửa và phân lô phụ thuộc vào quy hoạch sử dụng đất của địa phương. Nếu khu đất nằm trong diện quy hoạch chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện (đất quy hoạch treo), người sử dụng đất vẫn có thể tiếp tục sử dụng đất và thực hiện các quyền của mình.
Tuy nhiên, người dân muốn tách thửa cần phải tuân thủ các yêu cầu thẩm định của cơ quan chức năng, đảm bảo đủ diện tích và không thuộc diện đất tranh chấp.
5.2 Có nên mua đất hiện hữu cải tạo và đất cải tạo chỉnh trang không?
Mặc dù luật không cấm mua bán đất hiện hữu cải tạo hay đất cải tạo chỉnh trang, việc đầu tư vào hai loại đất này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro. Vì các khu đất này nằm trong quy hoạch và có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào, các nhà đầu tư cần phải tìm hiểu kỹ thông tin về khu đất, tránh mua phải đất nằm trong diện thu hồi hoặc có tranh chấp.
Đất hiện hữu cải tạo và đất cải tạo chỉnh trang là hai loại đất có vai trò quan trọng trong quy hoạch đô thị. Tuy chúng có những đặc điểm chung, nhưng chúng cũng có sự khác biệt rõ rệt về mục đích sử dụng và cách thức quản lý. Việc hiểu rõ về hai loại đất này sẽ giúp các nhà đầu tư, người sử dụng đất và các cơ quan chức năng đưa ra các quyết định đúng đắn, hợp pháp.
>>Xem thêm:
- Điều 101 Luật Đất đai 2013: Cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ
- Luật Đất đai hiện hành được ban hành khi nào?
- Điều 62 Luật Đất đai về thu hồi đất
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.
