Nghị định thu hồi đất – Nghị định 88/2024/NĐ-CP ngày 15/07/2024 quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất mang đến những thay đổi quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Những quy định mới giúp bảo vệ lợi ích của người bị thu hồi đất và làm rõ các quyền lợi đền bù, tái định cư.
Mục lục
1. Cập nhật quy trình thu hồi đất
Một trong những thay đổi quan trọng nhất của Nghị định thu hồi đất là việc cập nhật và làm rõ quy trình thu hồi đất. Theo quy định mới, quy trình thu hồi đất sẽ bao gồm các bước sau:
Bước 1: Thông báo và đánh giá
Các cơ quan nhà nước sẽ phải thông báo công khai về dự án thu hồi đất và tiến hành đánh giá tác động môi trường cũng như tác động đối với đời sống của người dân trước khi tiến hành thu hồi.
Bước 2: Xác định ranh giới thu hồi đất
Nghị định mới yêu cầu các cơ quan chức năng phải xác định rõ ràng ranh giới thu hồi đất và thông báo công khai cho người dân. Điều này giúp người dân có cái nhìn rõ ràng về khu vực đất sẽ bị thu hồi, tránh tình trạng tranh chấp về sau.
Bước 3: Tiến hành thu hồi
Các bước hành chính từ việc xác nhận đất đai, lập biên bản thu hồi cho đến khi hoàn tất thủ tục đều được quy định chi tiết hơn. Người dân sẽ có thời gian để khiếu nại và bảo vệ quyền lợi của mình.
2. Đa dạng phương thức bồi thường
Nghị định thu hồi đất (Nghị định 88/2024/NĐ-CP ngày 15/7/2024) quy định cụ thể về các hình thức bồi thường này. Đối với hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sử dụng đất ở, đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam:
- Giá đất tính tiền sử dụng đất được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;
- Trường hợp bồi thường bằng cho thuê đất thu tiền thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê thì giá đất tính tiền thuê đất do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Đối với tổ chức kinh tế có đất ở thu hồi: Do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo Nghị định thu hồi đất.
3. Bổ sung cách xác định trong một số trường hợp bồi thường
Điều 6 Nghị định thu hồi đất bổ sung cách xác định bồi thường trong các trường hợp xảy ra sự kiện bất khả kháng và khi Giấy chứng nhận hoặc giấy tờ theo Điều 137 Luật Đất đai 2024 có vị trí hoặc tọa độ không chính xác.
Trong trường hợp đã hoàn thành đo đạc đất để thu hồi, nhưng sau đó thiên tai, sạt lở, hoặc sụt lún làm thay đổi diện tích thửa đất, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sẽ được lập dựa trên số liệu đo đạc thực tế. Việc bố trí theo luật tái định cư phải tuân thủ quy định của pháp luật về tái định cư, đảm bảo quyền lợi của người bị thu hồi đất. Nếu Giấy chứng nhận hoặc giấy tờ có sai lệch về vị trí, tọa độ, bồi thường sẽ được thực hiện theo dữ liệu đo đạc thực tế.
Nghị định thu hồi đất cũng quy định các trường hợp bồi thường đối với đất phi nông nghiệp không phải đất ở khi nhà nước thu hồi đất, bao gồm: đất phi nông nghiệp không phải đất ở sử dụng trước ngày 01/07/2014 có vi phạm pháp luật về đất đai, nếu đủ điều kiện bồi thường;
Và đất phi nông nghiệp không phải đất ở sử dụng do giao không đúng thẩm quyền hoặc do mua, nhận thanh lý, hóa giá, phân phối nhà ở không đúng quy định trước khi Luật Đất đai có hiệu lực thi hành.
4. Bổ sung hình thức hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
Nghị định thu hồi đất 2024 cũng bổ sung quy định cụ thể về hai hình thức hỗ trợ mới bao gồm:
- Hỗ trợ di dời vật nuôi.
- Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn.
5. Bổ sung các trường hợp hỗ trợ, bố trí tái định cư
Nghị định thu hồi đất 2024 đã bổ sung quy định về hỗ trợ ổn định đời sống khi Nhà nước thu hồi dưới 30% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quyết định mức hỗ trợ, thời gian hỗ trợ và lịch chi trả tiền hỗ trợ sao cho phù hợp với từng trường hợp cụ thể, nhưng không vượt quá mức hỗ trợ quy định.
Ngoài ra, Nghị định thu hồi đất 2024 cũng hướng dẫn việc bố trí tái định cư trong các dự án phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, hạ tầng kỹ thuật và xã hội.
Trường hợp thu hồi đất ở trong thửa đất có nhà ở mà người có đất cần tái định cư tại chỗ, có thể thực hiện hoán đổi vị trí đất ở vào phần diện tích đất nông nghiệp còn lại của thửa đất sau thu hồi.
6. Quyền lợi của người dân
Nghị định thu hồi đất đã nhấn mạnh quyền lợi của người dân trong quá trình thu hồi đất. Các quyền lợi này bao gồm:
- Quyền khiếu nại và khiếu kiện: Người dân có quyền khiếu nại quyết định thu hồi đất nếu họ cảm thấy quyết định đó không công bằng hoặc không hợp lý. Nghị định này cũng quy định rõ về quyền khởi kiện ra tòa trong trường hợp khiếu nại không được giải quyết thỏa đáng.
- Hỗ trợ pháp luật: Người dân bị thu hồi đất sẽ được hỗ trợ pháp luật từ cơ quan chức năng để giải thích, phân tích đảm bảo rằng quyền lợi của họ được bảo vệ đúng đắn.
- Chế độ đền bù hợp lý: Ngoài bồi thường bằng tiền mặt hoặc đất tái định cư, các trường hợp thu hồi đất cho dự án công cộng còn có thể được xem xét các hình thức đền bù khác như cung cấp các tiện ích công cộng cho khu vực dân cư.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào về “Nghị định thu hồi đất”, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!
