“Phá sản” thường đi liền với nỗi lo mất việc, mất quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, Luật Phá sản ra đời không chỉ để “khai tử” doanh nghiệp mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động. Vậy khi doanh nghiệp phá sản, người lao động có những quyền lợi gì?
1. Được ưu tiên trả lương, trợ cấp trước tiên
Khi doanh nghiệp buộc phải phá sản, Luật Phá sản luôn đặt ưu tiên hàng đầu vào việc bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Cụ thể, trước khi thanh toán cho bất kỳ chủ nợ nào khác, doanh nghiệp có nghĩa vụ phải chi trả đầy đủ các khoản nợ liên quan đến người lao động. Theo quy định, sau khi thanh toán chi phí phá sản, các khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm cho người lao động sẽ được ưu tiên thanh toán trước, sau đó mới đến các khoản nợ thuế, nợ có bảo đảm…
Điều này bao gồm tiền lương, các khoản trợ cấp thôi việc, mất việc theo quy định. Luật Lao động phân biệt rõ hai loại trợ cấp: trợ cấp thôi việc dành cho người lao động làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên, và trợ cấp mất việc làm dành cho người lao động đã làm việc cho người sử dụng lao động từ đủ 12 tháng trở lên mà bị mất việc làm. Đặc biệt là các khoản nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. Việc ưu tiên thanh toán các khoản nợ BHXH, BHYT, BHTN rất quan trọng. Bởi lẽ, đóng đủ BHXH sẽ giúp người lao động được hưởng các chế độ hưu trí, thai sản, ốm đau… sau này; BHYT giúp họ trang trải chi phí khám chữa bệnh; còn BHTN giúp họ có thu nhập trong thời gian tìm kiếm việc làm mới.
Như vậy, Luật Phá sản đã khẳng định rõ ràng quyền lợi về tài chính của người lao động là ưu tiên số một khi doanh nghiệp phá sản.
luật phá sản hiện hành
2. Phải minh bạch thông tin cho người lao động
Theo Luật Phá sản, người lao động có quyền được thông báo đầy đủ và kịp thời về tình hình tài chính cũng như tiến trình phá sản của doanh nghiệp. Việc minh bạch thông tin này là vô cùng cần thiết, giúp người lao động nắm rõ tình hình và có sự chuẩn bị cho tương lai.
Các thông tin này sẽ được công bố chính thức từ phía doanh nghiệp, từ Tòa án – cơ quan thụ lý giải quyết, và thông qua tổ chức đại diện người lao động. Luật Phá Sản cũng quy định rõ về các hình thức công bố thông tin như: niêm yết tại trụ sở doanh nghiệp, thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, thông báo bằng văn bản cho từng người lao động…
Về thời hạn công bố thông tin, Luật Phá sản cũng có những quy định cụ thể. Ví dụ, trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày Tòa án nhân dân thụ lý vụ việc phá sản, Tòa án nhân dân phải thông báo cho doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và các chủ nợ, người mắc nợ của doanh nghiệp, hợp tác xã đó biết. Hay trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày ra quyết định mở thủ tục phá sản, Tòa án phải đăng báo địa phương nơi doanh nghiệp có trụ sở chính, đăng cổng thông tin điện tử của Tòa án, cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp…
Rõ ràng, Luật Phá sản luôn chú trọng đến sự minh bạch thông tin, đảm bảo người lao động không bị “mù mờ” về tình trạng của doanh nghiệp và quyền lợi của chính mình.
3. Tham gia giám sát quá trình phá sản – Quyền và trách nhiệm
Luật Phá sản không đặt người lao động ở vị trí “ngoài cuộc” mà cho phép họ tham gia vào quá trình giải quyết phá sản thông qua tổ chức đại diện. Tổ chức này, thường là công đoàn cơ sở, sẽ đại diện cho tiếng nói và quyền lợi của người lao động.
Cụ thể, người lao động, thông qua tổ chức đại diện, có quyền tham dự các cuộc họp liên quan đến việc phá sản. Công đoàn cơ sở đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Chẳng hạn, công đoàn cơ sở có quyền yêu cầu Tòa án triệu tập Hội nghị chủ nợ; có quyền tham gia xây dựng phương án phục hồi kinh doanh cùng doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp thực hiện phương án phục hồi kinh doanh. Tại các cuộc họp, công đoàn cơ sở được đưa ra ý kiến về phương án phục hồi kinh doanh (nếu có) hoặc phương án phân chia tài sản của doanh nghiệp.
Không chỉ có quyền, người lao động còn có trách nhiệm giám sát để đảm bảo quyền lợi của mình được thực thi đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt, người lao động có quyền khiếu nại, tố cáo nếu phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình giải quyết phá sản, ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
>>Xem thêm: Phân biệt giải thể và phá sản: Khác biệt nào cần lưu ý?
Như vậy, thông qua việc tham gia vào quá trình giải quyết phá sản, người lao động có thể chủ động bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình theo quy định của Luật Phá sản. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.
