Luật chứng khoán 2019: Chào bán công khai thế nào?

Có nhiều hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng, trong đó có thể kể đến chào bán lần đầu, chào bán thêm cổ phiếu, quyền mua cổ phần và một số hình thức khác. Còn thị trường giao dịch chứng khoán là nơi, hoặc phương thức, mà ở đó các lệnh mua, bán và giao dịch chứng khoán được tập hợp thông qua việc trao đổi thông tin.

1. Chứng khoán là gì?

Theo khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019, Chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:

• Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
• Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
• Chứng khoán phái sinh;
• Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.

2. Chào bán chứng khoán ra công chúng là gì?

Căn cứ Khoản 19 Điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019 quy định về chào bán chứng khoán ra công chứng là việc chào bán chứng khoán theo một trong các phương thức sau đây:

“a) Chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng;

b) Chào bán cho từ 100 nhà đầu tư trở lên, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp; 

c) Chào bán cho các nhà đầu tư không xác định.”

Như vậy, chào bán cổ phiếu ra công chúng là chào bán cổ phiếu cho một số lượng lớn các nhà đầu tư không kể nhà đầu tư chuyên nghiệp hoặc sử dụng các phương thức quảng cáo hoặc mời chào có tính chất lượng rộng rãi ra công chúng khi chào bán.

>> Xem thêm: Luật chứng khoán sửa đổi (2019) có điểm gì nổi bật?

3. Hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng

• Chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng bao gồm:

• Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng để huy động thêm vốn cho tổ chức phát hành;
• Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng để trở thành công ty đại chúng thông qua thay đổi cơ cấu sở hữu nhưng không làm tăng vốn điều lệ của tổ chức phát hành;
• Kết hợp hai hình thức trên; 
• Chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chứng để thành lập đầu tư chứng khoán.

• Chào bán thêm chứng khoán ra công chúng bao gồm:

• Công ty đại chúng chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng hoặc phát hành quyền mua cổ phần cho cổ đông hiện hữu;
• Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán chào bán thêm chứng chỉ quỹ ra công chúng để tăng vốn điều của Quỹ đầu tư.

• Cổ đông công ty đại chúng chào bán cổ phiếu ra công chúng
• Tổ chức phát hành chào bán trái phiếu và các loại chứng khoán khác ra công chúng.

4. Điều kiện về chào bán chứng khoán ra công chứng theo Luật Chứng khoán 2019

Theo Điều 15 Luật Chứng khoán 2019 quy định về điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng như sau: 

a. Điều kiện chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của công ty cổ phần

• Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
• Hoạt động kinh doanh của 02 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán;
• Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
• Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn; trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành;
• Cổ đông lớn trước thời điểm chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của tổ chức phát hành phải cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành tối thiểu là 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích;
• Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
• Có cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.

b. Điều kiện chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng của công ty đại chúng 

• Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
• Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
• Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích;
• Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
• Có cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.
• Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán;
• Giá trị cổ phiếu phát hành thêm theo mệnh giá không lớn hơn tổng giá trị cổ phiếu đang lưu hành tính theo mệnh giá, trừ trường hợp có bảo lãnh phát hành với cam kết nhận mua toàn bộ cổ phiếu của tổ chức phát hành để bán lại hoặc mua số cổ phiếu còn lại chưa được phân phối hết của tổ chức phát hành, phát hành tăng vốn từ nguồn vốn chủ sở hữu, phát hành để hoán đổi, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp;
• Đối với đợt chào bán ra công chúng nhằm mục đích huy động phần vốn để thực hiện dự án của tổ chức phát hành, cổ phiếu được bán cho các nhà đầu tư phải đạt tối thiểu là 70% số cổ phiếu dự kiến chào bán. Tổ chức phát hành phải có phương án bù đắp phần thiếu hụt vốn dự kiến huy động từ đợt chào bán để thực hiện dự án.

c. Điều kiện chào bán trái phiếu ra công chúng 

• Doanh nghiệp có mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
• Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán; không có các khoản nợ phải trả quá hạn trên 01 năm;
• Có phương án phát hành, phương án sử dụng và trả nợ vốn thu được từ đợt chào bán được Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng thành viên hoặc chủ sở hữu công ty thông qua;
• Có cam kết thực hiện nghĩa vụ của tổ chức phát hành đối với nhà đầu tư về điều kiện phát hành, thanh toán, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và các điều kiện khác;
• Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán trái phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
• Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích;
• Có kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với tổ chức phát hành trái phiếu theo quy định của Chính phủ về các trường hợp phải xếp hạng tín nhiệm và thời điểm áp dụng;
• Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua trái phiếu của đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành có cam kết và phải thực hiện niêm yết trái phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán.

d. Điều kiện chào bán trái phiếu chuyển đổi ra công chúng

• Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
• Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
• Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
• Có cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán;
• Có cam kết thực hiện nghĩa vụ của tổ chức phát hành đối với nhà đầu tư về điều kiện phát hành, thanh toán, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và các điều kiện khác.

(Theo quy định tại khoản 2 và điểm d khoản 3 Điều 15 Luật Chứng khoán năm 2019)

e. Điều kiện chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng

• Tổng giá trị chứng chỉ quỹ đăng ký chào bán tối thiểu là 50 tỷ đồng;
• Có phương án phát hành và phương án đầu tư vốn thu được từ đợt chào bán chứng chỉ quỹ phù hợp với quy định Luật Chứng khoán 2019;
• Phải được giám sát bởi ngân hàng giám sát theo quy định Luật Chứng khoán 2019;
• Chứng chỉ quỹ chào bán ra công chúng phải được niêm yết trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán, trừ trường hợp chào bán chứng chỉ quỹ mở.

>> Xem thêm: Luật Chứng khoán 2006: Những nội dung chính cần lưu ý

Lưu ý:

Việc chào bán trái phiếu chuyển đổi ra công chúng sẽ tuân theo các quy định tương tự như chào bán thêm cổ phiếu, đồng thời áp dụng quy định tại điểm d dành cho chào bán trái phiếu.

Đối với các trường hợp đặc biệt, Chính phủ sẽ ban hành quy định riêng về điều kiện và hồ sơ chào bán chứng khoán ra công chúng. Các trường hợp này bao gồm:

• Chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước, công ty TNHH một thành viên do doanh nghiệp nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, và đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần.

• Chào bán cổ phiếu với giá thấp hơn mệnh giá.

• Chào bán chứng khoán ra công chúng bởi cổ đông của công ty đại chúng.

• Chào bán chứng khoán ra công chúng bởi tổ chức tín dụng đang trong diện kiểm soát đặc biệt.

• Chào bán chứng khoán ra thị trường nước ngoài.

• Các trường hợp chào bán và phát hành chứng khoán đặc thù khác.