Nhiều người lo lắng liệu có còn được hưởng BHYT khi ngừng đóng BHXH. Trên thực tế, BHXH và BHYT là hai chính sách độc lập, nên bạn vẫn có thể tiếp tục được hưởng BHYT nếu thuộc một số trường hợp đặc biệt hoặc kịp thời tham gia BHYT hộ gia đình. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật hiện hành để bảo vệ quyền lợi chăm sóc sức khỏe của mình.
1. Ngừng đóng BHXH có ảnh hưởng đến quyền lợi BHYT không?
Việc tham gia BHXH và BHYT là hai hệ thống độc lập, vì vậy, khi ngừng đóng BHXH, quyền lợi BHYT sẽ không bị ảnh hưởng nếu người lao động tiếp tục tham gia BHYT hoặc thuộc vào các trường hợp đặc biệt theo quy định của Bộ Luật Lao động, Luật Bảo hiểm Y tế và Luật Bảo hiểm Xã hội. Cụ thể, theo Khoản 1, Điều 3 của Luật Bảo hiểm Xã hội 2014 như sau:
Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội gồm 2 hình thức BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Trong đó người lao động ký hợp đồng lao động làm việc tại các đơn vị, doanh nghiệp ký hợp đồng lao động thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH.
Bảo hiểm y tế được quy định tại Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm Y tế 2007 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm Y tế 2014) như sau:
Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật này để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện.
Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế trong đó bao gồm người lao động làm việc tại các đơn vị, doanh nghiệp có ký hợp đồng lao động.
BHXH và BHYT là hai loại bảo hiểm khác nhau, được quy định bởi hai bộ luật riêng biệt. Tuy nhiên, người lao động làm việc tại các doanh nghiệp có ký hợp đồng lao động đều thuộc đối tượng tham gia BHXH và BHYT bắt buộc. Vì vậy, việc đóng và nộp BHXH và BHYT tại đơn vị thường được thực hiện đồng thời, dễ gây hiểu nhầm rằng chỉ khi đóng BHXH mới được hưởng BHYT. Trên thực tế, khi ngừng đóng BHXH, có thể xảy ra hai trường hợp: được hưởng BHYT hoặc không được hưởng BHYT.
>>Xem thêm: Đóng BHXH tự nguyện bao nhiêu năm để nhận lương hưu?
2. Ngừng đóng BHXH nhưng vẫn tiếp tục được hưởng BHYT?
Thực tế, một số đối tượng được cấp thẻ BHYT miễn phí, vì vậy việc đóng BHXH hay không sẽ không ảnh hưởng đến quyền lợi hưởng BHYT của họ.
Theo Nghị định số 75/2023/NĐ-CP có hiệu lực từ 03/12/2023, sửa đổi Nghị định 146/2018/NĐ-CP, nhiều đối tượng sẽ được hưởng BHYT miễn phí mà không cần đóng BHXH. Dưới đây là danh sách các đối tượng được hưởng BHYT miễn phí theo quy định mới.
- Nhóm đối tượng được cấp thẻ BHYT miễn phí sẽ được cơ quan BHXH chi trả, đảm bảo quyền lợi bảo hiểm y tế mà không cần đóng phí.
(1) Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
(2) Người đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng do bị TNLĐ-BNN; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định của Chính phủ.
(3) NLĐ nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau do mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành.
(4) Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng.
(5) Người lao động trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
(6) Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.
(7) Quân nhân, công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu theo quy định
- Nhóm đối tượng được cấp thẻ BHYT miễn phí sẽ được Ngân sách Nhà nước (NSNN) chi trả, giúp họ tiếp cận dịch vụ y tế mà không phải lo về chi phí.
8) Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.
(9) Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.
(10) Người có công với cách mạng theo quy định tại Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng.
(11) Cựu chiến binh theo quy định tại Khoản 4 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP.
(12) Người tham gia kháng chiến và bảo vệ Tổ quốc theo quy định tại Khoản 5 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP.
(13) Đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp đương nhiệm.
(14) Trẻ em dưới 6 tuổi.
(15) Người thuộc diện hưởng trợ cấp, trợ giúp xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi, người khuyết tật và trợ giúp xã hội. (Mới sửa đổi theo Nghị định 75/2023/NĐ-CP)
(16) Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện KT-XH khó khăn và đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo và một số đối tượng khác
(17) Người được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú thuộc họ gia đình có mức thu nhập bình quân đầu người hằng tháng thấp hơn mức lương cơ sở theo quy định của Chính phủ.
(18) Thân nhân của liệt sĩ bao gồm: cha đẻ; mẹ đẻ; vợ hoặc chồng, con của liệt sĩ; người có công nuôi liệt sĩ.
(19) Thân nhân của người có công, trừ các đối tượng quy định
(20) Thân nhân của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội đang tại ngũ, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân, học viên công an nhân dân, hạ sĩ quan, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân, học viên cơ yếu được hưởng chế độ, chính sách theo chế độ, chính sách đối với học viên ở các trường quân đội, công an.
(21) Người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật về hiến ghép mô tạng.
(22) Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam.
(23) Người phục vụ người có công với cách mạng sống ở gia đình theo quy định tại Khoản 16 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP.
(24) Người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng theo quy định của pháp luật về BHXH.
(25) Vợ hoặc chồng liệt sĩ lấy chồng hoặc vợ khác đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định.
(26) Người phục vụ người có công đang sống ở gia đình, bao gồm: Người phục vụ Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Người phục vụ thương binh, bao gồm cả thương binh loại B được công nhận trước ngày 31/12/1993, người hưởng chính sách như thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 81% trở lên.
(27) Người dân các xã an toàn khu, vùng an toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ theo quy định.
(28) Thân nhân của công nhân, viên chức quốc phòng đang phục vụ trong Quân đội.
(29) Thân nhân của công nhân công an đang phục vụ trong Công an nhân dân.
(30) Thân nhân của người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.
- Ngoài những đối tượng đã được nêu, còn có các nhóm khác cũng được cấp thẻ BHYT miễn phí, đảm bảo mọi người đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng mà không phải lo lắng về chi phí.
(31) Học viên đào tạo sĩ quan dự bị từ 03 tháng trở lên chưa tham gia BHXH, BHYT, trong thời gian đào tạo được cơ sở đào tạo đóng BHYT.
>>Xem thêm: 3 điều cần lưu ý để đảm bảo quyền lợi BHYT khi thay đổi nơi ở từ 01/01/2025
3. Nếu ngừng đóng BHXH, người lao động sẽ không được hưởng quyền lợi BHYT, trừ khi thuộc các trường hợp đặc biệt theo quy định của pháp luật
- Khi ngừng đóng BHXH, người lao động sẽ không còn được hưởng BHYT, trừ khi đăng ký tham gia BHYT hộ gia đình tại cơ quan BHXH nơi cư trú.
Đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc, nếu không thuộc diện được cấp thẻ BHYT miễn phí và ngừng đóng BHXH do nghỉ việc, hết hạn hợp đồng lao động hoặc bị sa thải, họ sẽ không còn được hưởng BHYT.
Khi ngừng tham gia BHXH bắt buộc, doanh nghiệp cũng sẽ ngừng đóng BHYT cho người lao động. Thẻ BHYT đã cấp chỉ có giá trị đến cuối tháng mà doanh nghiệp báo giảm, từ đó người lao động sẽ không còn được hưởng chế độ BHYT.
Sau khi ngừng đóng BHXH, nếu người lao động vẫn muốn duy trì quyền lợi BHYT, hãy nhanh chóng liên hệ với cơ quan BHXH nơi cư trú hoặc tạm trú để đăng ký tham gia BHYT hộ gia đình theo quy định.
- Khi ngừng đóng BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình, người lao động sẽ mất quyền lợi BHXH và BHYT, nhưng có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí và thẻ BHYT miễn phí khi về già.
Khi người tham gia BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình quyết định ngừng đóng cả hai loại bảo hiểm, họ sẽ không còn được hưởng quyền lợi BHXH và BHYT từ tháng tiếp theo của thời điểm ngừng đóng.
Trước khi ngừng tham gia BHXH, người lao động cần cân nhắc kỹ lưỡng lợi và hại. Nếu nghỉ việc tại đơn vị không bắt buộc tham gia BHXH, NLĐ có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất, cùng với thẻ BHYT miễn phí khi về già.
>>Xem thêm: Mức hưởng BHXH 1 lần khi đóng dưới 1 năm được bao nhiêu?
Vậy, ngừng đóng BHXH còn được hưởng BHYT không? Khi ngừng đóng BHXH, quyền lợi BHYT sẽ bị ảnh hưởng theo quy định. Nếu bạn có thắc mắc hoặc cần tư vấn chi tiết, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua Pháp Luật Việt với số hotline 1900 996616 để được hỗ trợ ngay!
