Nếu bạn xây dựng nhà không phép hoặc sai phép, không phải lúc nào cũng phải tháo dỡ. Đọc ngay bài viết này để tìm hiểu cách hợp thức hóa nhà xây dựng không phép, sai phép và bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Xây dựng không phép, sai phép là gì?
Xây dựng không phép: Là hành vi thi công xây dựng công trình mà không có giấy phép xây dựng, trong khi pháp luật yêu cầu phải có giấy phép.
Xây dựng sai phép, trái phép: Là việc thi công xây dựng không đúng với nội dung trong giấy phép xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền cấp.
Hợp thức hóa nhà xây dựng không phép, sai phép: Là quá trình thực hiện thủ tục điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc xin cấp mới giấy phép xây dựng để hợp pháp hóa phần công trình vi phạm.
2. Cách hợp thức hóa nhà xây dựng không phép, sai phép
Theo quy định tại Khoản 16 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP:
“Đối với hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7 và khoản 8 Điều này mà đang thi công xây dựng thì ngoài việc bị phạt tiền theo quy định còn phải tuân theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 81 Nghị định này.”
Cụ thể, theo Khoản 4 và Khoản 5 Điều 81 Nghị định 16/2022/NĐ-CP:
- Trường hợp công trình đang thi công: Tổ chức, cá nhân chỉ được tiếp tục thi công nếu biên bản kiểm tra hiện trạng xác nhận công trình phù hợp với giấy phép xây dựng hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh đã được thẩm định. Nếu hiện trạng công trình không phù hợp, trong vòng 15 ngày kể từ ngày lập biên bản kiểm tra, cá nhân hoặc tổ chức vi phạm phải phá dỡ phần công trình không phù hợp.
- Trường hợp đang đề nghị cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép: Trong thời gian này nếu tiếp tục thi công sẽ bị xử phạt theo Khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP. Nếu không thực hiện biện pháp buộc phá dỡ theo quy định, cơ quan chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế.
- Trường hợp công trình đã xây dựng xong: Nếu vi phạm đã kết thúc (công trình hoàn thiện) và không đủ điều kiện điều chỉnh hoặc cấp phép, buộc phải phá dỡ.
3. Thời hạn hợp thức hóa nhà xây dựng không phép
Theo Khoản 1 Điều 81 Nghị định 16/2022/NĐ-CP:
Trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận quyết định xử phạt vi phạm hành chính, cá nhân hoặc tổ chức vi phạm phải hoàn thành hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép nếu đủ điều kiện.

Lưu ý: Trước ngày 28/01/2022, thời hạn này là 60 ngày theo quy định tại Nghị định 139/2017/NĐ-CP.
Quy trình thực hiện bao gồm:
- Điều chỉnh giấy phép xây dựng: Công nhận phần xây dựng sai phép nếu phù hợp.
- Xin cấp giấy phép mới: Áp dụng với công trình không phép nhưng đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật.
Việc hợp thức hóa nhà xây dựng không phép, sai phép là một quá trình quan trọng để đảm bảo công trình của bạn không bị cưỡng chế tháo dỡ. Điều quan trọng là công trình phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp lý hiện hành theo quy định của Nghị định 16/2022/NĐ-CP. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.