Vi phạm diện tích sổ đỏ khi xây dựng có thể gây ra rủi ro pháp lý lớn. Vậy làm thế nào để xử lý khi xây nhà vượt diện tích sổ đỏ? Tham khảo bài viết dưới đây để có cách giải quyết nhanh chóng, hợp pháp.
Mục lục
1. Xây nhà vượt quá diện tích sổ đỏ là gì?
Sổ đỏ (hay Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) là văn bản pháp lý ghi nhận diện tích đất được phép sử dụng hợp pháp. Khi xây nhà vượt quá diện tích Sổ đỏ, tức là xây dựng lấn chiếm diện tích ngoài phần đất đã được cấp giấy chứng nhận hoặc xây dựng trên phần đất có mục đích sử dụng khác.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 5 và khoản 1 Điều 31 Luật Đất đai 2024, hành vi xây dựng vượt diện tích đất hợp pháp được xem là vi phạm pháp luật về đất đai, cụ thể:
- Nguyên tắc sử dụng đất (Điều 5 Luật Đất đai 2024): Người sử dụng đất phải sử dụng đúng mục đích và phạm vi được cấp phép.
- Nghĩa vụ của người sử dụng đất (Điều 31 Luật Đất đai 2024): Phải sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người khác và cơ sở hạ tầng xung quanh.
Như vậy, hành vi xây nhà vượt quá diện tích đất thổ cư trên Sổ đỏ là vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý theo quy định.
2. Xây nhà vượt diện tích sổ đỏ có bị phạt không?
Tùy theo mức độ vi phạm, cá nhân hoặc tổ chức xây nhà vượt diện tích Sổ đỏ có thể đối mặt với các hình thức xử lý sau:
2.1. Phạt hành chính
Theo Nghị định 102/2024/NĐ-CP, nếu xây dựng lấn chiếm đất không được cấp phép hoặc không đúng mục đích sử dụng đất, người vi phạm có thể bị phạt hành chính với mức phạt từ 5 – 50 triệu đồng, tùy theo diện tích lấn chiếm.
2.2. Bị buộc khôi phục hiện trạng ban đầu
Ngoài xử phạt hành chính, người vi phạm có thể bị buộc phá dỡ công trình vi phạm hoặc trả lại diện tích đất lấn chiếm nếu không thể hợp pháp hóa diện tích xây dựng vượt quá.
2.3. Không được cấp giấy chứng nhận hoặc hoàn công công trình
Nếu công trình xây dựng vi phạm, cơ quan chức năng có thể từ chối cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, không hoàn công công trình hoặc không cấp phép sửa chữa, cải tạo về sau.
Do đó, để tránh rủi ro pháp lý, người dân cần hợp thức hóa diện tích xây dựng vượt quá ngay khi phát hiện vi phạm.
3. Cách xử lý khi xây nhà vượt diện tích Sổ đỏ
Nếu công trình đã xây dựng vượt quá diện tích Sổ đỏ, người sử dụng đất cần thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất để hợp pháp hóa phần diện tích này.
3.1. Hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất
Theo Điều 44 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, hồ sơ bao gồm:
- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất (Mẫu số 02c tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định).
- Trích đo địa chính thửa đất thể hiện phần diện tích vượt quá.
3.2. Quy trình thực hiện
Bước 1: Nộp hồ sơ tại Bộ phận một cửa của UBND cấp huyện
Cơ quan tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra và hướng dẫn bổ sung nếu cần.

Bước 2: Cơ quan chức năng xem xét, xử lý hồ sơ
- Cơ quan quản lý đất đai lập hồ sơ trình UBND cấp huyện quyết định chuyển mục đích sử dụng đất.
- Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính (nộp tiền sử dụng đất theo quy định).
Bước 3: Nhận kết quả
Thời gian giải quyết:
- Không quá 20 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.
- Không quá 25 ngày đối với khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa.
Sau khi hoàn tất, phần diện tích xây dựng vượt quá sẽ được công nhận hợp pháp, tránh các rủi ro về pháp lý trong tương lai.
>>Xem thêm: Hồ sơ, thủ tục xóa đăng ký thế chấp Sổ đỏ mới nhất năm 2025
4. Tư vấn xử lý xây nhà vượt quá diện tích sổ đỏ tại Pháp Luật Việt
Nếu bạn gặp vấn đề liên quan đến xây nhà vượt diện tích Sổ đỏ, hãy liên hệ ngay với Pháp Luật Việt để được luật sư đất đai hỗ trợ tư vấn chi tiết.
📞 Hotline: 1900 996 616
📧 Email: info.phapluatviet@gmail.com
Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý, Pháp Luật Việt sẵn sàng giúp bạn xử lý hồ sơ, thủ tục hợp thức hóa diện tích xây dựng vượt quá một cách nhanh chóng và đúng quy định pháp luật.