Cấp dưỡng cho con khi cha mẹ không đăng ký kết hôn là nghĩa vụ bắt buộc. Việc xác định quan hệ cha, mẹ, con là điều kiện tiên quyết để yêu cầu cấp dưỡng. Bài viết cung cấp thông tin pháp lý chi tiết về quyền, nghĩa vụ và thủ tục liên quan.
Mục lục
1. Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con được pháp luật bảo vệ
Theo quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Trong trường hợp cha mẹ không đăng ký kết hôn, quyền và nghĩa vụ này vẫn được pháp luật bảo vệ. Việc xác định quan hệ cha, mẹ, con là bước quan trọng để đảm bảo quyền được cấp dưỡng cho con khi cha mẹ không đăng ký kết hôn. Đặc biệt, người không trực tiếp nuôi con phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo quy định tại khoản 2 Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình.
Cấp dưỡng cho con được hiểu là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền bạc, tài sản khác để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng.
Những người được cấp dưỡng bao gồm:
- Người chưa thành niên.
- Người đã thành niên nhưng không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi sống bản thân.
- Người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của pháp luật.
>>Xem thêm: Con đủ 18 tuổi cha mẹ có phải cấp dưỡng không? Quy định mới 2025
2. Thủ tục xác định quan hệ cha mẹ con
Việc đăng ký kết hôn không chỉ xác lập quan hệ hôn nhân mà còn là cơ sở để xác định quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con cái, trong đó có nghĩa vụ cấp dưỡng. Tuy nhiên, ngay cả khi không đăng ký kết hôn, quan hệ cha mẹ con vẫn có thể được xác lập thông qua các thủ tục pháp lý. Đây là cơ sở để thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con khi cha mẹ không đăng ký kết hôn.
Thủ tục xác nhận cha, mẹ, con
- Chuẩn bị hồ sơ:
- Tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ, con (theo mẫu).
- Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con hoặc mẹ con.
- Văn bản của cơ quan y tế, giám định (ví dụ: kết quả xét nghiệm ADN) xác định quan hệ cha, mẹ, con.
- Nếu không có các chứng cứ trên, có thể nộp văn bản cam đoan về mối quan hệ cha, mẹ, con, có ít nhất hai người làm chứng về mối quan hệ này.
- Cơ quan có thẩm quyền: UBND cấp xã nơi cư trú của người nhận hoặc người được nhận là cha, mẹ, con thực hiện đăng ký nhận cha, mẹ, con. Trong một số trường hợp đặc biệt (ví dụ, liên quan đến người nước ngoài), thẩm quyền thuộc về UBND cấp huyện.
Thời gian giải quyết: Nếu nộp hồ sơ ở UBND cấp xã: 03 ngày làm việc (nếu không có tranh chấp và cần xác minh). Trường hợp cần xác minh: thời hạn có thể kéo dài thêm không quá 05 ngày làm việc. Nếu có yếu tố nước ngoài: thời gian giải quyết có thể kéo dài hơn.
>>Xem thêm: Ly thân có được cấp dưỡng nuôi con? Giải đáp pháp ý
3. Yêu cầu cấp dưỡng và mức cấp dưỡng cho con theo chế tài nếu vi phạm
Sau khi đã xác định được quan hệ cha, mẹ, con, người trực tiếp nuôi dưỡng con có quyền yêu cầu người còn lại thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con khi cha mẹ không đăng ký kết hôn.
3.1 Yêu cầu cấp dưỡng cho con
- Gửi yêu cầu: Gửi yêu cầu cấp dưỡng đến người có nghĩa vụ. Yêu cầu này có thể được thực hiện bằng văn bản, nêu rõ các thông tin về người được cấp dưỡng, người có nghĩa vụ cấp dưỡng, số tiền cấp dưỡng mong muốn, thời gian cấp dưỡng…
- Thỏa thuận: Các bên có thể thỏa thuận về mức cấp dưỡng, phương thức cấp dưỡng, thời gian cấp dưỡng. Thỏa thuận này có thể được lập thành văn bản, có chữ ký của cả hai bên.
3.2 Mức cấp dưỡng cho con
- Thỏa thuận: Mức cấp dưỡng được xác định dựa trên thỏa thuận của các bên.
- Căn cứ: Mức cấp dưỡng phải đảm bảo đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng (ăn, mặc, ở, học hành, y tế, vui chơi giải trí…), đồng thời phù hợp với thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng.
- Tòa án quyết định: Nếu các bên không thỏa thuận được, tòa án sẽ quyết định mức cấp dưỡng, căn cứ vào các yếu tố trên. Tòa án có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia, tổ chức xã hội để đưa ra quyết định phù hợp.
3.3 Chế tài nếu vi phạm nghĩa vụ cấp dưỡng cho con
- Xử phạt hành chính: Người không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng hoặc trốn tránh nghĩa vụ có thể bị xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật.
- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Nếu hành vi trốn tránh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe của con, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 186 Bộ luật Hình sự.
- Khởi kiện tại tòa án: Người trực tiếp nuôi con có quyền khởi kiện tại tòa án để yêu cầu người còn lại thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Tòa án có thể áp dụng các biện pháp bảo đảm thi hành án (ví dụ: phong tỏa tài sản…) để đảm bảo nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện.
>>Xem thêm: Giành quyền nuôi con khi ly hôn: Hướng dẫn chi tiết
Cấp dưỡng cho con là nghĩa vụ bắt buộc của cha mẹ, dù họ có đăng ký kết hôn hay không. Việc xác định quan hệ cha, mẹ, con là điều kiện để yêu cầu cấp dưỡng. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.
