Tranh chấp lối đi chung là vấn đề pháp lý phổ biến giữa các hộ gia đình hoặc cá nhân có đất liền kề. Việc giải quyết tranh chấp không chỉ bảo vệ quyền lợi các bên mà còn duy trì trật tự sử dụng đất. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về cách giải quyết tranh chấp lối đi chung theo quy định pháp luật.
Mục lục
1. Tranh chấp lối đi chung là gì?
Lối đi chung là phần diện tích đất được sử dụng làm lối đi cho nhiều hộ gia đình, cá nhân với mục đích di chuyển ra đường giao thông công cộng. Đây có thể là phần đất do một bên tự nguyện nhường lại, do thỏa thuận giữa các chủ sử dụng đất hoặc do chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm tạo ra lối đi chung.
Tranh chấp lối đi chung thường phát sinh từ:
- Mâu thuẫn trong việc mở lối đi chung.
- Hành vi lấn chiếm, cản trở sử dụng lối đi chung.
- Tranh chấp quyền sở hữu hoặc sử dụng đối với lối đi chung.
Tùy theo bản chất của tranh chấp, cách giải quyết có thể khác nhau.
2. Giải quyết tranh chấp về việc mở lối đi chung
Lối đi chung có thể hình thành theo các cách sau:
- Chủ sử dụng đất tự nguyện dành ra một phần đất để làm lối đi chung.
- Các hộ gia đình, cá nhân thỏa thuận để mở lối đi chung.
- Một bên chuyển nhượng quyền sử dụng đất để tạo lối đi chung.
Khi có tranh chấp liên quan đến việc mở lối đi chung, đây được xác định là tranh chấp dân sự. Người có quyền lợi bị ảnh hưởng có thể khởi kiện tại Tòa án để yêu cầu giải quyết theo quy định của Bộ luật Dân sự.
3. Giải quyết tranh chấp do lấn chiếm lối đi chung
Theo Khoản 47 Điều 3 Luật Đất đai 2024, tranh chấp do lấn chiếm lối đi chung thuộc nhóm tranh chấp đất đai. Việc giải quyết sẽ được thực hiện theo trình tự sau:
Bước 1: Hòa giải tranh chấp
- Tự hòa giải hoặc hòa giải cơ sở: Các bên có thể tự thỏa thuận hoặc nhờ sự hỗ trợ của tổ hòa giải cơ sở để giải quyết tranh chấp.
- Hòa giải tại UBND cấp xã: Theo Khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai 2024, trước khi khởi kiện, các bên tranh chấp buộc phải tiến hành hòa giải tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp.
Bước 2: Đề Nghị UBND cấp huyện, cấp tỉnh giải quyết
Theo Điều 236 Luật Đất đai 2024, nếu các bên không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc không có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 Luật Đất đai 2024 thì đương sự chỉ được lựa chọn 02 hình thức để giải quyết:
- Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất tại UBND cấp có thẩm quyền (nếu tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân với nhau thì nộp tại UBND cấp huyện).
Nếu không đồng ý với quyết định của UBND, có thể khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện hành chính tại Tòa án.
- Khởi kiện Tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp đất đai.
Theo quy định tại Điều 236 Luật Đất đai 2024, các trường hợp sau đây có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân:
- Tranh chấp đất đai khi các bên có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ hợp lệ.
- Tranh chấp đất đai không có giấy chứng nhận, nhưng đã tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã.
Tòa án sẽ xem xét các tài liệu chứng cứ, lời khai của các bên và các yếu tố pháp lý khác để đưa ra phán quyết phù hợp.
4. Lưu ý quan trọng khi giải quyết tranh chấp lối đi chung
- Thu thập đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và các tài liệu liên quan đến lối đi chung.
- Hòa giải là bước bắt buộc đối với tranh chấp đất đai, nhưng không bắt buộc đối với tranh chấp dân sự liên quan đến đất đai.
- Nếu tranh chấp chưa được hòa giải tại UBND cấp xã thì không thể khởi kiện tại Tòa án.
- Trong trường hợp lấn chiếm lối đi chung, có thể yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm hành chính.
Tranh chấp lối đi chung là một vấn đề pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết về pháp luật cũng như tinh thần hợp tác giữa các bên. Để giải quyết hiệu quả, các bên nên ưu tiên hòa giải, sử dụng các biện pháp thương lượng và nếu cần thiết có thể nhờ đến sự can thiệp của cơ quan chức năng.
>>Xem thêm:
- Các tình huống tranh chấp đất đai phổ biến
- Hướng dẫn thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai nhanh chóng
Hy vọng bài viết “Giải quyết tranh chấp lối đi chung” theo quy định pháp luật” giúp bạn đọc có cái nhìn rõ ràng hơn về các bước xử lý tranh chấp lối đi chung theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào về tranh chấp lối đi chung, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.
