Có được thực hiện thủ tục ủy quyền nuôi con?

Ủy quyền nuôi con: Giải đáp pháp lý chi tiết, tránh nhầm lẫn. Tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, thủ tục ủy quyền trong các trường hợp cụ thể và những lưu ý quan trọng.

1. Ủy quyền nuôi con là gì?

Ủy quyền nuôi con là vấn đề được nhiều người quan tâm, đặc biệt khi cha mẹ gặp những hoàn cảnh không thể trực tiếp chăm sóc con cái. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam không có một định nghĩa chính thức nào về ủy quyền nuôi con. Xét về mặt ngữ nghĩa, đây là việc cha mẹ trao quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng con cái cho người khác thay mình trong một khoảng thời gian nhất định.

2. Sự khác biệt của ủy quyền nuôi con và nhận con nuôi 

Việc sử dụng thuật ngữ ủy quyền nuôi con dễ gây nhầm lẫn với thủ tục nhận con nuôi. Tuy nhiên, đây là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt.

• Ủy quyền nuôi con : Thực chất là việc cha mẹ ủy quyền cho người khác thực hiện một số công việc liên quan đến việc chăm sóc, nuôi dưỡng con cái trong một khoảng thời gian nhất định. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ vẫn được bảo toàn. Việc ủy quyền có thể kèm theo hoặc không kèm theo thù lao.
• Nhận con nuôi: Là thủ tục pháp lý nhằm xác lập quan hệ cha mẹ con giữa người nhận nuôi và người được nhận làm con nuôi. Khi quan hệ này được xác lập, cha mẹ nuôi có đầy đủ quyền và nghĩa vụ đối với con nuôi, còn cha mẹ đẻ không còn quyền và nghĩa vụ (trừ khi có thỏa thuận khác).

3. Có được ủy quyền nuôi con?

Theo Điều 71 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc nuôi dưỡng con cái là quyền và nghĩa vụ của cha mẹ. Cả cha và mẹ đều có quyền và trách nhiệm ngang nhau trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng:

• Con chưa đủ tuổi thành niên hoặc đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.

• Con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi dưỡng bản thân.

Do đó, việc nuôi con không chỉ là quyền lợi mà còn là nghĩa vụ của cha mẹ, và trách nhiệm này không thể được ủy quyền cho người khác.

“Ủy quyền nuôi con” có thể hiểu là hành động một cá nhân hoặc cặp vợ chồng thay mặt người khác để chăm sóc và nuôi dưỡng con cái. Việc ủy quyền này có thể có hoặc không có thù lao.

4. Thực chất của thủ tục ủy quyền nuôi con và các trường hợp phổ biến

Mặc dù thủ tục ủy quyền nuôi con không thể thực hiện được nhưng trên thực tế, pháp luật vẫn cho phép cha mẹ ủy quyền cho người khác thực hiện một số công việc nhất định liên quan đến quyền và nghĩa vụ đối với con. Cụ thể:

• Cha mẹ vắng mặt, đi công tác dài ngày: Ủy quyền cho ông bà, người thân chăm sóc, nuôi dưỡng, đưa đón con đi học, khám bệnh, quản lý tài sản của con.
  • Ví dụ: Khi cha mẹ phải đi công tác dài ngày, việc ủy quyền cho ông bà hoặc người thân chăm sóc, đưa đón con đi học, khám bệnh là một trong những hình thức ủy quyền phổ biến. Trong trường hợp này, cha mẹ có thể ủy quyền cho người thân thực hiện các công việc này, bao gồm cả việc đại diện cha mẹ để đưa ra các quyết định liên quan đến việc chăm sóc và bảo vệ quyền lợi của con.

• Cha mẹ ly hôn: Ủy quyền cho một bên hoặc người thân giải quyết các vấn đề liên quan đến con cái (ví dụ: quyết định về việc học hành, chăm sóc sức khỏe…).
• Cha mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự (trong một số trường hợp).
• Cha mẹ ở nước ngoài: Ủy quyền cho người thân thực hiện các thủ tục hành chính, pháp lý liên quan đến con (ví dụ: nhập học, làm giấy tờ tùy thân…).

4. Hồ sơ và thủ tục ủy quyền nuôi con trong một số trường hợp đặc biệt

Thực hiện ủy quyền trong các trường hợp trên, cha mẹ cần chuẩn bị các loại giấy tờ sau:

• Giấy tờ tùy thân: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu còn hạn của cha mẹ và người được ủy quyền.
• Giấy tờ chứng minh quan hệ: Giấy khai sinh của con, giấy chứng nhận kết hôn của cha mẹ (nếu có).
• Giấy tờ liên quan đến nội dung ủy quyền:
  • • Nếu ủy quyền quản lý tài sản, cần có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (ví dụ: sổ đỏ, sổ tiết kiệm…).
    • Nếu ủy quyền thay mặt làm việc với cơ quan chức năng, cần có giấy triệu tập, giấy mời, hoặc các giấy tờ liên quan đến vụ việc.

Hình thức thực hiện: Ủy quyền có thể được thực hiện dưới hình thức văn bản (viết tay hoặc đánh máy). Văn bản ủy quyền nên nêu rõ phạm vi ủy quyền (công việc được ủy quyền), thời hạn ủy quyền (nếu có), quyền hạn của người được ủy quyền. Việc công chứng hoặc chứng thực văn bản ủy quyền không bắt buộc, trừ khi pháp luật có quy định riêng cho từng trường hợp cụ thể (ví dụ: ủy quyền liên quan đến việc định đoạt tài sản). Tuy nhiên, công chứng, chứng thực sẽ giúp tăng tính pháp lý và an toàn.

Thủ tục thực hiện (nếu chọn công chứng/chứng thực): Liên hệ với phòng tư pháp (cấp huyện) hoặc văn phòng công chứng để được hướng dẫn chi tiết.

5. Quyền và nghĩa vụ của người được ủy quyền

Khi được ủy quyền, người được ủy quyền chỉ được thực hiện các công việc nằm trong phạm vi đã được ủy quyền. Họ không được phép tự ý quyết định các vấn đề liên quan đến con cái mà không có sự đồng ý của cha mẹ (trừ khi có quy định khác trong văn bản ủy quyền).

Ví dụ: Nếu ủy quyền cho người thân đưa đón con đi học và chăm sóc sức khỏe, người đó có trách nhiệm thực hiện các công việc này. Tuy nhiên, nếu muốn cho con đi du lịch, hoặc quyết định một vấn đề quan trọng liên quan đến việc học tập của con, người đó cần phải có sự đồng ý của cha mẹ.

6. Lưu ý quan trọng khi ủy quyền nuôi con

Để đảm bảo quyền lợi và sự an toàn cho con, đồng thời giảm thiểu rủi ro pháp lý, cha mẹ cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau.

• Lựa chọn người được ủy quyền: Chọn người đáng tin cậy, có trách nhiệm và có khả năng chăm sóc con cái một cách tốt nhất.
• Xác định rõ phạm vi ủy quyền: Nêu rõ các công việc được ủy quyền, thời hạn ủy quyền (nếu có), và các quyền hạn của người được ủy quyền.
• Soạn thảo văn bản ủy quyền chi tiết: Ghi rõ ràng, chi tiết các điều khoản, tránh những điều khoản mơ hồ, dễ gây tranh cãi.
• Công chứng hoặc chứng thực (nếu cần thiết): Công chứng hoặc chứng thực văn bản ủy quyền tại cơ quan có thẩm quyền để tăng tính pháp lý và đảm bảo giá trị pháp lý.
• Giám sát và theo dõi: Dù ủy quyền, cha mẹ vẫn cần giám sát và theo dõi tình hình của con để đảm bảo con được chăm sóc tốt nhất.
• Thay đổi ủy quyền (nếu cần): Cha mẹ có quyền thay đổi hoặc thu hồi văn bản ủy quyền bất cứ lúc nào, nếu thấy cần thiết.

>>Xem thêm: Giành quyền nuôi con khi ly hôn: Hướng dẫn chi tiết 

Pháp luật Việt Nam không có quy định cụ thể về thủ tục ủy quyền nuôi con. Tuy nhiên, cha mẹ có thể ủy quyền cho người khác thực hiện một số công việc liên quan đến việc chăm sóc, nuôi dưỡng con cái trong các trường hợp nhất định. Như vậy, thông qua bài viết trên, bạn đọc đã có câu trả lời về việc có được thực hiện thủ tục ủy quyền nuôi con? Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến bài viết hoặc cần tư vấn thêm, vui lòng liên hệ Pháp Luật Việt qua tổng đài 1900 996616 để được hỗ trợ.