Tranh chấp đất đai? Đừng lo! Pháp Luật Việt sẽ hướng dẫn bạn quy trình giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã, bước quan trọng trước khi khởi kiện.
Mục lục
1. Thẩm quyền hòa giải tranh chấp đất đai
Điều 235 của Luật Đất đai 2024 quy định rõ về vấn đề hòa giải tranh chấp đất đai:
“Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở, hòa giải theo quy định của pháp luật về hòa giải thương mại hoặc cơ chế hòa giải khác theo quy định của pháp luật.“
Theo đó, Nhà nước khuyến khích các bên tự hòa giải, nhưng nếu không thành công, việc hòa giải tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã là bắt buộc trước khi khởi kiện tại Tòa án. Đây là một phần quan trọng trong quy trình giải quyết tranh chấp đất đai.
Như vậy, thẩm quyền hòa giải tranh chấp đất đai thuộc về:
-
UBND cấp xã: Nơi có mảnh đất đang tranh chấp. Sau khi nhận được đơn yêu cầu hòa giải, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm thành lập Hội đồng hòa giải, bao gồm các thành viên sau:
-
- Chủ tịch Hội đồng: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp xã.
- Thành viên Hội đồng: Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, công chức địa chính, người sinh sống lâu năm và am hiểu về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất (nếu có).
-
Tòa án: Việc hòa giải tại Tòa án được thực hiện theo quy định của pháp luật về hòa giải, đối thoại tại Tòa án và pháp luật về tố tụng dân sự.
>>Xem thêm bài viết: Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai 2025
2. Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai cấp xã
Căn cứ Điều 235 Luật Đất đai 2024 và Điều 105 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, quy trình giải quyết tranh chấp đất đai cấp xã được thực hiện theo các bước sau:
a. Chuẩn bị hồ sơ
-
Đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai (bản chính).
-
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (bản sao công chứng/chứng thực).
b. Trình tự thực hiện
-
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu hòa giải: Người có yêu cầu hòa giải nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp.
-
Bước 2: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ:
-
- Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn, UBND cấp xã phải thông báo bằng văn bản cho các bên tranh chấp và Văn phòng/Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về việc chấp nhận yêu cầu hòa giải.
- Nếu từ chối thụ lý, UBND cấp xã phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Bước 3: Thẩm tra, xác minh: UBND cấp xã tiến hành thẩm tra, xác minh nguyên nhân phát sinh tranh chấp; thu thập tài liệu, thông tin liên quan đến nguồn gốc, quá trình sử dụng đất do các bên cung cấp.
-
Bước 4: Thành lập Hội đồng hòa giải: Chủ tịch UBND cấp xã thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai, bao gồm các thành viên:
-
- Chủ tịch Hội đồng: Chủ tịch/Phó Chủ tịch UBND xã.
- Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.
- Công chức địa chính.
- Người có uy tín, am hiểu về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất (nếu có).
- Đại diện các tổ chức/cá nhân khác (nếu cần thiết): đại diện cộng đồng dân cư, người có uy tín, trưởng thôn, cán bộ tư pháp…
-
Bước 5: Tổ chức phiên hòa giải:
-
- Phiên hòa giải phải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải và những người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
- Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi có mặt đầy đủ các bên tranh chấp. Nếu một bên vắng mặt lần thứ hai, việc hòa giải được coi là không thành.
-
Bước 6: Lập biên bản hòa giải:
-
- Lập biên bản hòa giải thành hoặc biên bản hòa giải không thành.
- Trong vòng 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành, nếu có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thỏa thuận, Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét và lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.
- Trường hợp hòa giải không thành, UBND cấp xã hướng dẫn các bên tranh chấp nộp đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tiếp theo.
Thời hạn giải quyết: Không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu hòa giải theo quy trình giải quyết tranh chấp đất đai.
Chi phí: Kinh phí hỗ trợ quy trình giải quyết tranh chấp đất đai cấp xã được quy định theo Luật phí và các văn bản pháp luật hướng dẫn Luật phí và lệ phí. Nắm vững quy trình giải quyết tranh chấp đất đai giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình.
Việc hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện tại Tòa án. Do đó, các bên tranh chấp cần chủ động phối hợp, cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu để quá trình hòa giải diễn ra hiệu quả, góp phần giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và đúng pháp luật. Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai này cần được thực hiện một cách nghiêm túc và đúng pháp luật.
>>Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp đất đai nhanh chóng
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào về “quy trình giải quyết tranh chấp đất đai”, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!
