Luật nghĩa vụ quân sự 2022 quy định rõ các hành vi trốn tránh nghĩa vụ quân sự sẽ bị xử lý nghiêm khắc. Cập nhật những hình thức xử lý pháp lý đối với những người không thực hiện nghĩa vụ quân sự. Cùng tìm hiểu các quy định hiện hành.
Mục lục
1. Ai phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo Luật Nghĩa vụ quân sự 2022?
Căn cứ vào khoản 1 và khoản 2 Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định về nghĩa vụ quân sự như sau:
“Nghĩa vụ quân sự
1. Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ quân sự bao gồm phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân.
2. Công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật này.”
Phục vụ trong Quân đội nhân dân là nghĩa vụ thiêng liêng, vinh dự của mỗi công dân, được gọi là nghĩa vụ quân sự. Nghĩa vụ này được thực hiện qua hai hình thức: phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị. Mọi công dân, khi đến độ tuổi quy định, đều có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ quân sự, không kể dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp hay nơi cư trú.
Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 6 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định về việc thực hiện nghĩa vụ quân sự của công dân như sau:
“Nghĩa vụ phục vụ tại ngũ
1. Công dân nam trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự có nghĩa vụ phục vụ tại ngũ trong Quân đội nhân dân.
2. Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự trong thời bình nếu tự nguyện và quân đội có nhu cầu thì được phục vụ tại ngũ.”
Dựa trên những quy định đã nêu, có thể khẳng định rằng, trong độ tuổi luật định, công dân nam có nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Đây là trách nhiệm pháp lý không thể thoái thác đối với nam giới.
Riêng đối với công dân nữ, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 đã có những điều chỉnh linh hoạt hơn. Theo đó, nữ giới trong độ tuổi quy định nếu có nguyện vọng và được quân đội chấp thuận dựa trên nhu cầu thực tế, thì có thể tham gia nhập ngũ.
Quy định này không mang tính cưỡng chế, mà dựa trên tinh thần tự nguyện của công dân nữ, đồng thời ghi nhận sự đồng ý của Nhà nước. Như vậy, việc nhập ngũ của nữ giới trong thời bình là hoàn toàn tự nguyện.
2. Thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự
Thời gian phục vụ tại ngũ là 24 tháng (2 năm). Trong một số trường hợp đặc biệt như thiên tai, chiến tranh, thời hạn có thể kéo dài nhưng không quá 6 tháng.
3. Những hành vi nào được xem trốn tránh nghĩa vụ quân sự?
Những hành vi được xem là trốn tránh nghĩa vụ quân sự theo Luật Nghĩa vụ quân sự 2022, bao gồm:
- Không có mặt đúng thời gian, địa điểm quy định: Vắng mặt khi nhận lệnh gọi khám sức khỏe hoặc nhập ngũ mà không có lý do chính đáng.
- Giả mạo giấy tờ: Cố tình làm giả hoặc sử dụng giấy tờ giả để trốn tránh khám sức khỏe, chẳng hạn giấy khám bệnh, hồ sơ bệnh án giả.
- Tự gây tổn hại sức khỏe: Sử dụng các biện pháp làm tổn thương bản thân, như cố ý gây bệnh, tự làm hại cơ thể để không đủ tiêu chuẩn nhập ngũ.
- Trốn khỏi nơi cư trú: Không ở địa phương khi có lệnh triệu tập, cố tình rời khỏi nơi thường trú mà không thông báo.
>>Xem thêm: Trốn khám nghĩa vụ quân sự có thể bị xử phạt như thế nào?
4. Hậu quả pháp lý khi trốn tránh nghĩa vụ quân sự
- Xử phạt hành chính
Đối với các hành vi vi phạm ở mức độ nhẹ, chưa gây hậu quả nghiêm trọng, cá nhân trốn tránh nghĩa vụ quân sự sẽ bị xử lý theo Nghị định 120/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 37/2022/NĐ-CP), cụ thể như sau:
- Hành vi không có mặt đúng thời gian, địa điểm quy định: Mức phạt từ 10 triệu đồng đến 12 triệu đồng đối với người không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe hoặc lệnh nhập ngũ mà không có lý do chính đáng.
- Hành vi cản trở hoặc không phối hợp trong quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự: Bị phạt hành chính từ 15 triệu đồng đến 20 triệu đồng.
Lưu ý: Xử phạt hành chính chỉ áp dụng đối với trường hợp vi phạm lần đầu và không có yếu tố nghiêm trọng.
- Xử lý hình sự
Khi hành vi trốn tránh nghĩa vụ quân sự mang tính chất nghiêm trọng hoặc tái phạm nhiều lần, cá nhân sẽ bị xử lý theo quy định của Điều 332 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) về Tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự.
Người không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ hoặc thực hiện hành vi trốn tránh một cách có hệ thống sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm, hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng hoặc tái phạm nhiều lần, mức phạt tù có thể lên đến 05 năm.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.
