Để ly hôn, vợ chồng cần chuẩn bị giấy tờ gì?

04/03/2025

Hỏi:

Đáp:

Khi tiến hành thủ tục ly hôn tại Tòa án, ngoài việc tuân thủ quy trình pháp lý, bạn còn cần chuẩn bị các giấy tờ liên quan đến tranh chấp quyền nuôi con, tài sản chung và riêng, cũng như các khoản nợ chung.

Các giấy tờ cần chuẩn bị khi ly hôn:

Giấy chứng nhận kết hôn.
Căn cước của vợ và chồng.
Giấy khai sinh của các con chung (nếu có).
Giấy tờ liên quan đến tài sản chung (nếu yêu cầu chia tài sản).
Thẩm quyền giải quyết: Tòa án nơi cả hai vợ chồng cư trú (ly hôn thuận tình) hoặc nơi người bị kiện cư trú, làm việc (ly hôn đơn phương).

Quy định chia tài sản chung vợ chồng khi ly hôn:

Khi ly hôn, nếu vợ chồng tự thỏa thuận được về việc phân chia tài sản, thì vấn đề tài sản sẽ được giải quyết theo thỏa thuận của họ mà không cần tốn kém chi phí án phí. Tuy nhiên, nếu không thể thỏa thuận, Tòa án sẽ căn cứ vào các quy định pháp luật để phân chia tài sản.

Theo Khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình, tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia đôi, nhưng sẽ tính đến một số yếu tố như sau:
a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Quy định tại Thông tư số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP, khi áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng, Tòa án sẽ tính đến các yếu tố sau để xác định tỷ lệ tài sản phân chia:
a) “Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng” là tình trạng về năng lực pháp luật, năng lực hành vi, sức khỏe, tài sản, khả năng lao động tạo ra thu nhập sau khi ly hôn của vợ, chồng cũng như của các thành viên khác trong gia đình mà vợ chồng có quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình. Bên gặp khó khăn hơn sau khi ly hôn được chia phần tài sản nhiều hơn so với bên kia hoặc được ưu tiên nhận loại tài sản để bảo đảm duy trì, ổn định cuộc sống của họ nhưng phải phù hợp với hoàn cảnh thực tế của gia đình và của vợ, chồng.
b) “Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung” là sự đóng góp về tài sản riêng, thu nhập, công việc gia đình và lao động của vợ, chồng trong việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Người vợ hoặc chồng ở nhà chăm sóc con, gia đình mà không đi làm được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của chồng hoặc vợ đi làm. Bên có công sức đóng góp nhiều hơn sẽ được chia nhiều hơn.
c) “Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập” là việc chia tài sản chung của vợ chồng phải bảo đảm cho vợ, chồng đang hoạt động nghề nghiệp được tiếp tục hành nghề; cho vợ, chồng đang hoạt động sản xuất, kinh doanh được tiếp tục được sản xuất, kinh doanh để tạo thu nhập và phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản chênh lệch. Việc bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và hoạt động nghề nghiệp không được ảnh hưởng đến điều kiện sống tối thiểu của vợ, chồng và con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.

Ví dụ: Vợ chồng có tài sản chung là một chiếc ô tô trị giá 500 triệu đồng mà người vợ đang sử dụng để chạy dịch vụ cho thuê xe và một cửa hàng cà phê trị giá 250 triệu đồng mà người chồng đang kinh doanh. Khi giải quyết ly hôn, Tòa án có thể xem xét giao cửa hàng cà phê cho người chồng để anh ấy tiếp tục kinh doanh, còn chiếc ô tô sẽ được giao cho người vợ để duy trì công việc cho thuê xe. Vì giá trị tài sản của người vợ nhận được (500 triệu đồng) lớn hơn người chồng (250 triệu đồng), người vợ sẽ phải thanh toán cho người chồng phần chênh lệch là 250 triệu đồng để đảm bảo sự công bằng trong việc phân chia tài sản.

d) “Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.

Ví dụ: Trong trường hợp người vợ có hành vi ngoại tình, lén lút sử dụng tài sản chung vào mục đích cá nhân hoặc phá hoại tài sản chung của gia đình, khi giải quyết ly hôn, Tòa án sẽ xem xét yếu tố lỗi của người vợ trong việc phân chia tài sản chung. Tòa sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người chồng và con cái chưa thành niên, và có thể quyết định chia tài sản theo cách có lợi hơn cho bên bị thiệt hại, đặc biệt là khi việc vi phạm này dẫn đến sự bất công trong cuộc sống gia đình.

e) Giá trị tài sản chung của vợ chồng, tài sản riêng của vợ, chồng được xác định theo giá thị trường tại thời điểm giải quyết sơ thẩm vụ việc.
f) Khi giải quyết chia tài sản khi ly hôn, Tòa án phải xem xét để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.