Luật đường bộ năm 2024: Những điểm mới quan trọng

Ngày 27/6/2024, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Đường bộ năm 2024, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực giao thông vận tải. Với nhiều điểm mới mang tính đột phá, Luật này được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của hệ thống đường bộ Việt Nam trong tương lai.

Luật Đường bộ năm 2024 (Luật số 35/2024/QH15) gồm 6 chương, 86 điều, tập trung vào 3 đột phá chiến lược: hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Luật hướng tới công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đảm bảo giao thông an toàn, thông suốt, và ưu tiên phát triển công trình giao thông trọng điểm, thích ứng biến đổi khí hậu, huy động hiệu quả nguồn lực cho hạ tầng giao thông.

So với Luật Giao thông đường bộ 2008, Luật Đường bộ năm 2024 có những điểm mới quan trọng về kết cấu hạ tầng đường bộ, cụ thể như sau:

1. Phân loại đường bộ

• Luật Đường bộ năm 2024 quy định phân loại đường bộ theo cấp quản lý và chức năng phục vụ.
• Điểm mới đáng chú ý là bổ sung “đường thôn” vào hệ thống đường bộ, thuộc loại đường giao thông nông thôn và do địa phương quản lý.

  

2. Quỹ đất dành cho giao thông đô thị

• Nhằm đảm bảo tính khả thi và hạn chế tối đa việc thu hồi đất, Luật Đường bộ năm 2024 quy định “mở” về tỷ lệ quỹ đất dành cho giao thông đô thị so với đất xây dựng đô thị, dao động từ 11% đến 26%.
• Đối với các đô thị có yếu tố đặc thù, tỷ lệ này tối thiểu đạt 50% tỷ lệ đất quy định nói trên. (Luật năm 2008 quy định tỷ lệ này phải đảm bảo từ 16 – 26%).

3. Quy định về biển quảng cáo và xây dựng trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ

• Luật Đường bộ năm 2024 quy định rõ ràng về yêu cầu, vị trí xây dựng, lắp đặt biển quảng cáo.
• Luật cũng nêu rõ yêu cầu và trách nhiệm của các chủ thể khi xây dựng trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ.

4. Công trình an toàn giao thông và tốc độ khai thác

Luật Đường bộ năm 2024 quy định cụ thể về công trình an toàn giao thông.

• Phân định rõ ràng giữa tốc độ thiết kế và tốc độ khai thác trên đường bộ.
• Quy định trách nhiệm đầu tư xây dựng công trình đường bộ, các trường hợp kết nối giao thông, trách nhiệm quản lý, vận hành khai thác, sử dụng và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ.

5. Tiện ích và dịch vụ hỗ trợ

• Luật Đường bộ năm 2024 quy định trạm dừng nghỉ, bến xe phải có hệ thống sạc điện cho phương tiện giao thông cơ giới sử dụng năng lượng điện.
• Quy định về giao thông thông minh, thu phí sử dụng đường cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác.
• Quy định về thanh toán điện tử giao thông.
• Riêng bãi đỗ xe đô thị thực hiện theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành.

6. Chương riêng về Đường bộ cao tốc

• Luật Đường bộ năm 2024 dành riêng một chương (12 điều) quy định về đường bộ cao tốc.
• Đây là chương quan trọng, đề ra cơ chế chính sách đột phá về đường cao tốc, tháo gỡ vướng mắc trong việc huy động nguồn lực ngoài ngân sách để nâng cấp các tuyến cao tốc.
• Mục tiêu đến năm 2030, cả nước có 5.000 km đường cao tốc.
• Bổ sung quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn và ứng dụng khoa học công nghệ trong thiết kế, xây dựng, quản lý, vận hành khai thác đường cao tốc.
• Quy định về tạm dừng khai thác đường cao tốc; trạm dừng nghỉ, điểm dừng, đỗ xe; trung tâm quản lý, điều hành giao thông tuyến đường; thông tin trên đường cao tốc.

7. Vận tải đường bộ

• Luật Đường bộ năm 2024 dành 25 điều quy định về vận tải đường bộ.
• Phân định rõ hoạt động kinh doanh vận tải và vận tải nội bộ để có sự điều tiết phù hợp.
• Bổ sung quy định về vận chuyển bệnh nhân bằng xe cứu thương, đưa đón học sinh bằng xe ô tô, dịch vụ cho thuê phương tiện, dịch vụ cứu hộ giao thông đường bộ, ứng dụng phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải bằng xe ô tô.

8. Chính sách phát triển hoạt động đường bộ

• Luật Đường bộ năm 2024 nhấn mạnh việc tập trung nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng đường bộ hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu, thân thiện với môi trường, kết nối đồng bộ các tuyến đường bộ và các phương thức vận tải.
• Xây dựng cơ chế đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội, đa dạng hóa hình thức đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ.
• Ưu tiên phát triển đường cao tốc, các dự án trọng điểm kết nối vùng, đô thị lớn, hạ tầng vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo; đường bộ an toàn cho nhóm dễ tổn thương; hạ tầng đô thị giảm ùn tắc; tuyến tuần tra biên giới, ven biển gắn phát triển kinh tế – xã hội và quốc phòng, an ninh.
• Phát triển hợp lý các loại hình kinh doanh vận tải, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, phát triển giao thông thông minh, ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng.
• Khuyến khích tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư, kinh doanh khai thác hạ tầng đường bộ và vận tải đường bộ; nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến, vật liệu bền vững, thân thiện với môi trường và đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực đường bộ.

Luật Đường bộ năm 2024 với những quy định mới, mang tính đột phá, được kỳ vọng sẽ tạo ra bước tiến lớn cho ngành giao thông vận tải, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ Pháp luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết.