Bạn đang có kế hoạch xây dựng tổ ấm nhưng còn băn khoăn về các vấn đề pháp lý liên quan? Bạn chưa nắm rõ những quy định về giấy phép xây dựng cho nhà ở? Đừng lo, chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn! Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về luật xây dựng nhà ở, giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc và tự tin hơn trong quá trình xây dựng ngôi nhà mơ ước của mình! Tìm hiểu ngay!
Mục lục
1. Luật xây dựng nhà ở quy định các công trình nào được miễn cấp phép xây dựng?
Dựa theo Luật Xây dựng nhà ở, một số hạng mục công trình được miễn giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, để hưởng quyền lợi miễn trừ này, các công trình cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện và quy định cụ thể. Nếu vi phạm các quy định này, việc xin cấp phép xây dựng theo luật định là bắt buộc.
Dưới đây là một số hạng mục công trình thường được miễn giấy phép xây dựng:
Một là, Công trình nhỏ và đơn giản:
- Cải tạo, sửa chữa, bảo trì nhà ở, công trình hiện hữu.
- Lắp đặt, thay thế trang thiết bị, thiết bị ngoại vi cho công trình hiện hữu.
- Công trình tạm thời phục vụ thi công công trình chính.
Hai là, Công trình công cộng, quốc phòng và an ninh:
- Công trình quy mô nhỏ, không gây ảnh hưởng đến an toàn, mỹ quan, cảnh quan và môi trường.
- Công trình thuộc lĩnh vực an ninh quốc gia, quốc phòng.
Ba là, Công trình sản xuất, kinh doanh:
- Công trình không gây ảnh hưởng đến an toàn, mỹ quan, cảnh quan và môi trường.
- Công trình thuộc lĩnh vực sản xuất, kinh doanh nhỏ, quy mô nhỏ.
Bốn là, Công trình xã hội, nhà ở:
- Nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân có diện tích sàn xây dựng không vượt quá mức quy định.
- Nhà tạm.
- Trạm y tế xã.
- Trường học.
- Trạm xá.
- Trạm cứu hỏa.
- Công trình xã hội quy mô nhỏ.
Lưu ý: Luật xây dựng nhà ở liền kề, đô thị, riêng lẻ mới nhất năm 2023 có thể có những thay đổi, bổ sung. Bạn nên tham khảo văn bản pháp luật hiện hành để có thông tin chính xác nhất.
2. Xây nhà ở năm nay người dân có 5 quy định cần nắm rõ
a. Xây nhà ở phải có giấy phép xây dựng
Giấy phép xây dựng là văn bản pháp lý thiết yếu, bắt buộc phải có trước khi tiến hành các hoạt động xây dựng, bao gồm:
- Xây dựng mới
- Sửa chữa
- Cải tạo
- Di dời công trình
Mục đích chính của giấy phép xây dựng là đảm bảo các hoạt động xây dựng diễn ra:
- Hợp pháp
- An toàn
- Bảo vệ môi trường
Theo khoản 30 Điều 1 Luật Xây dựng sửa đổi năm 2020, một số trường hợp được miễn trừ giấy phép xây dựng, ví dụ như:
- Nhà ở riêng lẻ dưới 07 tầng thuộc dự án đầu tư xây dựng khu đô thị.
- Nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, nhà cấp 4 dưới 07 tầng thuộc khu vực chưa có quy hoạch đô thị.
Tuy nhiên, ngoài những trường hợp nêu trên, mọi hoạt động xây dựng đều phải xin cấp phép từ cơ quan có thẩm quyền. Việc vi phạm quy định về Luật xây dựng nhà ở sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý và bị xử phạt theo quy định.
>>Xem thêm: Giấy phép xây dựng là gì? Điều kiện cấp giấy phép xây dựng?
b. Xây nhà ở không được quá số tầng cho phép
Trong quá trình xây dựng nhà ở, việc chấp hành quy định về số tầng là vô cùng quan trọng. Theo khoản 4 Điều 12 Luật Xây dựng nhà ở năm 2014, những hành vi sau đây bị nghiêm cấm:
- Xây dựng sai quy hoạch.
- Lấn chiếm chỉ giới xây dựng.
- Thi công không đúng với giấy phép xây dựng được cấp.
Như vậy, việc xây dựng nhà ở vượt quá số tầng quy định, không tuân thủ thiết kế đã được phê duyệt và không đảm bảo số tầng cho phép trong giấy phép xây dựng đều là những hành vi vi phạm pháp luật.
Là những vi phạm sẽ bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Nếu vi phạm, căn cứ Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, người vi phạm sẽ phải chịu mức phạt tùy thuộc vào loại hành vi vi phạm và loại công trình xây dựng:
| Trường hợp | Mức phạt |
| Sửa chữa, cải tạo, di dời công trình | 15.000.000 – 20.000.000 VND |
| Xây nhà mới | 30.000.000 – 40.000.000 VND |
| Đã bị lập biên bản vi phạm hành chính trước khi ban hành quyết định xử phạt dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm | 100.000.000 – 120.000.000 VND |
| Tái phạm nhưng không đến mức phải chịu trách nhiệm hình sự (khoản 13) | 120.000.000 VND – 140.000.000 VND |
c. Xây nhà ở trước khi có giấy phép bị phạt đến 100 triệu đồng
Căn cứ theo khoản 39 điều 1 luật xây dựng nhà ở sửa đổi 2020, sẽ chỉ được xây dựng nhà ở khi có giấy phép xây dựng (nếu thuộc trường hợp phải có giấy phép xây dựng) Nếu vi phạm, căn cứ khoản 7 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, người có hành vi xây nhà không phép sẽ bị phạt như sau:
| Trường hợp | Mức phạt |
| Xây dựng nhà ở riêng lẻ | 60.000.000 – 80.000.000 VND |
| Xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử, văn hóa hoặc công trình xây dựng khác | 80.000.000 – 100.000.000 VND |
d. Không được để vật liệu xây dựng rơi xuống khu vực xung quanh
Trong quá trình xây dựng nhà, việc đảm bảo:
- An toàn
- Và tránh các tai nạn xảy ra
Là một yêu cầu quan trọng. Vì vậy, việc không để vật liệu xây dựng rơi xuống khu vực xung quanh được quy định một cách rõ ràng. Theo khoản 1 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, việc xây dựng nhà mà:
- Không che chắn
- Che chắn nhưng để vật liệu xây dựng rơi vãi xuống các khu vực xung quanh
- Hoặc đặt vật liệu xây dựng không đúng nơi quy định
Sẽ bị xem là hành vi vi phạm và chịu mức phạt tương ứng.
| Trường hợp | Mức phạt |
| Người xây dựng nhà ở riêng lẻ (hoặc công trình xây dựng khác) | 3.000.000 – 5.000.000 VND |
| Lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng (hoặc báo cáo kinh tế, kỹ thuật đầu tư xây dựng) | 15.000.000 – 20.000.000 VND |
Quy định này được đặt ra nhằm mục đích bảo vệ an toàn cho tất cả các bên liên quan, bao gồm:
- Nhân công trực tiếp thi công
- Cư dân sinh sống tại khu vực lân cận
Việc chấp hành nghiêm chỉnh quy định sẽ góp phần hạn chế tối đa các sự cố đáng tiếc, bảo vệ:
- Tài sản
- Tính mạng con người
Do đó, trong suốt quá trình thi công, cần lưu ý:
- Đảm bảo an toàn lao động
- Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và quy định kỹ thuật
- Áp dụng các biện pháp phòng ngừa rủi ro, đặc biệt là ngăn chặn vật liệu xây dựng rơi vãi ra khu vực xung quanh, gây nguy hiểm.
e. Xây nhà ở lấn đất hàng xóm sẽ bị tăng mạnh mức phạt
Trong quá trình xây dựng nhà, việc tuân thủ quy định về không lấn chiếm:
- Không gian của nhà hàng xóm
- Khu vực công cộng
- Khu vực sử dụng chung là điều cần thiết
Việc cơi nới, xây dựng nhà mà không tuân thủ quy định này sẽ bị xem là vi phạm và sẽ chịu mức phạt tương ứng theo quy định Luật xây dựng nhà ở tại khoản 10 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.
| Trường hợp | Mức phạt |
| Xây dựng nhà ở riêng lẻ | 80.000.000 – 100.000.000 VND |
| Xây nhà trong khu bảo tồn, di tích lịch sử, văn hóa hoặc công trình xây dựng khác. | 100.000.000 – 120.000.000 VND |
3. Luật xây dựng nhà ở liền kề có các quy định gì?
a. Nghĩa vụ tôn trọng các nguyên tắc xây dựng
Theo Luật Xây dựng nhà ở, việc xây dựng nhà ở liền kề phải tuân thủ nhiều quy định nhằm đảm bảo sự hài hòa, an toàn và thuận tiện cho cả khu vực. Các quy định cụ thể gồm:
Bảo đảm an toàn công trình xây dựng:
Người xây dựng nhà ở liền kề phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho công trình xây dựng Như:
- Sử dụng vật liệu chất lượng
- Tuân thủ quy trình xây dựng
- Và đảm bảo tính ổn định của công trình sau khi hoàn thành
Tuân thủ quy tắc cấu trúc xây dựng:
Nhà ở liền kề phải tuân thủ quy tắc về cấu trúc xây dựng, bao gồm cả quy định về:
- Khối lượng
- Kích thước
- Và vị trí xây dựng
Điều này giúp đảm bảo tính thẩm mỹ và an toàn của các công trình xây dựng trong khu vực.
Hạn chế tiếng ồn và ô nhiễm môi trường:
Nhà ở liền kề phải tuân thủ quy định về:
- Hạn chế tiếng ồn
- Và ô nhiễm môi trường
- Để đảm bảo cuộc sống:
- Yên tĩnh
- Và an lành
Cho cư dân trong khu vực. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng vật liệu:
- Chống tiếng ồn
- Đặt biện pháp cách âm
- Và hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp với các nguồn gây ô nhiễm
b. Quy định về bồi thường thiệt hại
Trong trường hợp xảy ra thiệt hại do vi phạm các quy định về Luật xây dựng nhà ở liền kề, Luật Xây dựng nhà ở cũng đề ra quy định về bồi thường thiệt hại. Cụ thể:
- Bồi thường thiệt hại về tài sản
Người xây dựng nhà ở liền kề phải chịu trách nhiệm bồi thường các thiệt hại về tài sản gây ra do việc xây dựng không đúng quy định. Điều này có thể bao gồm:
- Sửa chữa
- Tái tạo
- Hoặc bồi thường giá trị tương đương
Cho tài sản bị hư hỏng.
- Bồi thường thiệt hại về môi trường và sức khỏe
Nếu việc xây dựng nhà ở liền kề:
- Gây ra thiệt hại về môi trường
- Hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân trong khu vực
- Người xây dựng phải chịu trách nhiệm bồi thường các thiệt hại đó.
Điều này có thể bao gồm:
- Chi phí khắc phục ô nhiễm môi trường
- Chi phí điều trị y tế
- Hoặc bồi thường cho sự mất mát về chất lượng cuộc sống
- Bồi thường thiệt hại về quyền lợi của bên bị ảnh hưởng
Nếu việc xây dựng nhà ở liền kề vi phạm quyền lợi của bên khác, người xây dựng phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại về quyền lợi của bên bị ảnh hưởng. Điều này có thể bao gồm bồi thường cho:
- Sự mất mát về quyền sử dụng, quyền riêng tư
- Hoặc sự mất mát về giá trị sở hữu
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!
