Điều 168 Bộ luật Hình sự: Tội cướp tài sản

Điều 168 Bộ luật Hình sự quy định về tội cướp tài sản, một trong những hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các yếu tố cấu thành tội phạm, giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định pháp luật.

1. Nội dung Điều 168 Bộ luật Hình sự

Điều 168 Bộ luật Hình sự  quy định về tội cướp tài sản như sau:

• Khoản 1 (Khung cơ bản): Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
• Khoản 2 (Khung tăng nặng thứ nhất): Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

d) Sử dụng vũ khí, phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác;

đ) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

e) Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ;

g) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

h) Tái phạm nguy hiểm.

• Khoản 3 (Khung tăng nặng thứ hai): Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên hoặc làm chết người;

c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

• Khoản 4 (Khung tăng nặng thứ ba): Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ trong trường hợp quy định tại điểm b khoản 3 Điều này.

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;

d) Làm chết 02 người trở lên;

đ) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

• Khoản 5 (Hình phạt bổ sung): Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

2. Phân tích yếu tố cấu thành tội phạm của tội cướp tài sản

• Khách thể: Xâm phạm đồng thời hai khách thể là quan hệ sở hữu và quan hệ nhân thân (tính mạng, sức khỏe).
• Mặt khách quan:
  • Hành vi: Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được.
    • Dùng vũ lực: Là hành vi sử dụng sức mạnh vật chất tác động lên cơ thể nạn nhân như đánh, đấm, đá, trói…
    • Đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc: Là hành vi dùng lời nói hoặc cử chỉ đe dọa sẽ sử dụng vũ lực ngay lập tức nếu nạn nhân không giao tài sản.
    • Hành vi khác: Là những hành vi tuy không phải là dùng vũ lực hay đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc nhưng cũng làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được (ví dụ: cho nạn nhân uống thuốc mê).
  • Mục đích: Nhằm chiếm đoạt tài sản.
• Mặt chủ quan: Lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra (mong muốn chiếm đoạt được tài sản).
• Chủ thể: Người từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội cướp tài sản thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, 3 và 4 Điều 168 Bộ luật Hình sự.

3. Một số vấn đề pháp lý đáng chú ý

• Phân biệt cướp tài sản với cưỡng đoạt tài sản: Cưỡng đoạt tài sản (Điều 170 Bộ luật Hình sự ) cũng là hành vi đe dọa sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, khác với cướp tài sản, hành vi đe dọa dùng vũ lực trong cưỡng đoạt tài sản không mang tính “ngay tức khắc”.
• Xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt: Giá trị tài sản bị chiếm đoạt là căn cứ quan trọng để định khung hình phạt. Việc xác định giá trị tài sản phải tuân theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền.
• Vấn đề đồng phạm trong tội cướp tài sản: Trường hợp nhiều người cùng tham gia thực hiện tội cướp tài sản cần xác định rõ vai trò, mức độ tham gia của từng người để áp dụng hình phạt tương xứng.

Điều 168 Bộ luật Hình sự  quy định về tội cướp tài sản là một trong những quy định quan trọng, thể hiện thái độ nghiêm khắc của Nhà nước đối với hành vi xâm phạm sở hữu, xâm phạm tính mạng, sức khỏe của con người. Việc nắm vững các quy định của Điều 168 Bộ luật Hình sự  không chỉ giúp các cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng pháp luật chính xác, mà còn giúp người dân nâng cao ý thức pháp luật, phòng tránh vi phạm.

Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!