Đào tạo nghề là một vấn đề quan trọng mà nhiều người lao động quan tâm. Ngoài những cơ hội phát triển nghề nghiệp, việc bồi hoàn chi phí đào tạo cũng là điều cần phải cân nhắc.
Mục lục
1. Thế nào là hợp đồng đào tạo nghề?
a. Khái niệm
Hợp đồng đào tạo nghề là thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động, quy định quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan trong việc tham gia chương trình đào tạo nghề. Mục đích của hợp đồng là giúp người lao động nâng cao kỹ năng nghề nghiệp để đáp ứng yêu cầu công việc.
b. Trường hợp nào phải ký hợp đồng đào tạo nghề?
Hợp đồng đào tạo nghề được ký khi người lao động tham gia đào tạo để nâng cao chuyên môn hoặc đào tạo lại kỹ năng nghề nghiệp. Điều này áp dụng khi người lao động được cử đi đào tạo trong nước hoặc nước ngoài, với chi phí do người sử dụng lao động hoặc đối tác chi trả. Hợp đồng giúp bảo vệ quyền lợi và xác định nghĩa vụ của các bên.
2. Các trường hợp người lao động phải bồi hoàn chi phí trong hợp đồng đào tạo nghề
Các trường hợp người lao động phải bồi hoàn chi phí trong hợp đồng đào tạo nghề:
- Không hoàn thành nghĩa vụ: Người lao động không thực hiện đầy đủ các cam kết trong hợp đồng, như không tham gia đầy đủ khóa học hoặc không hoàn thành các yêu cầu đào tạo.
- Chấm dứt hợp đồng trước thời hạn: Người lao động tự ý chấm dứt hợp đồng lao động trước khi kết thúc thời gian cam kết sau đào tạo.
- Không làm việc tại đơn vị sau đào tạo: Người lao động không làm việc tại nơi sử dụng lao động trong khoảng thời gian đã cam kết sau khi hoàn thành khóa đào tạo.
- Chuyển công tác ra ngoài đơn vị: Người lao động chuyển công tác sang đơn vị khác, vi phạm thỏa thuận về việc làm sau đào tạo.
Những trường hợp này yêu cầu người lao động phải bồi hoàn chi phí đào tạo theo thỏa thuận trong hợp đồng.
a. Vi phạm nghĩa vụ làm việc có thời hạn sau đào tạo
Khi tham gia đào tạo nghề, người lao động thường phải cam kết làm việc một thời gian nhất định sau khi hoàn thành khóa học. Nếu người lao động nghỉ việc trước thời hạn đã thỏa thuận, họ sẽ phải bồi hoàn chi phí đào tạo.
Ví dụ: Người lao động ký hợp đồng cam kết làm việc 2 năm sau đào tạo, nhưng nghỉ việc sau 1 năm mà không có lý do chính đáng, thì phải bồi hoàn một phần chi phí đào tạo.
b. Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
Nếu người lao động tự ý chấm dứt hợp đồng lao động mà không có lý do chính đáng hoặc không tuân thủ quy định thông báo trước, họ phải bồi hoàn chi phí đào tạo.
Ví dụ: Người lao động cam kết làm việc 2 năm sau đào tạo nhưng rời công ty sau 6 tháng mà không thông báo trước, họ phải hoàn trả toàn bộ hoặc một phần chi phí đào tạo.
c. Chấm dứt hợp đồng đúng quy định nhưng có điều khoản bồi hoàn trong hợp đồng đào tạo nghề
Khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động đúng quy định, nhưng hợp đồng đào tạo có điều khoản yêu cầu bồi hoàn chi phí đào tạo, họ vẫn phải hoàn trả chi phí nếu rời công ty trong thời gian cam kết.
Ví dụ: Người lao động nghỉ việc sau khi hoàn thành khóa đào tạo nghề, nhưng theo hợp đồng đào tạo, họ phải bồi hoàn chi phí nếu rời công ty trong vòng 1 năm.
d. Vi phạm các điều khoản khác trong hợp đồng đào tạo nghề
Người lao động cũng phải bồi hoàn chi phí đào tạo nếu vi phạm các điều khoản khác trong hợp đồng đào tạo, như không hoàn thành chương trình học hoặc không tuân thủ quy định đào tạo.
Ví dụ: Nếu người lao động không tham gia đủ buổi học, không đạt yêu cầu hoặc không hoàn thành chương trình đào tạo, họ phải bồi hoàn chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động.
3. Các loại chi phí trong hợp đồng đào tạo nghề
Khi tham gia hợp đồng dạy nghề, người lao động sẽ phải đối mặt với nhiều loại chi phí, không chỉ chi phí học tập mà còn các khoản hỗ trợ trong suốt quá trình đào tạo. Dưới đây là các loại chi phí mà người lao động có thể phải bồi hoàn nếu vi phạm hợp đồng đào tạo nghề:
a. Chi phí đào tạo nghề cơ bản
Các chi phí cơ bản liên quan đến quá trình đào tạo nghề bao gồm:
- Chi phí giảng viên: Khoản chi trả cho giảng viên và chuyên gia giảng dạy.
- Chi phí cơ sở đào tạo: Chi phí sử dụng cơ sở vật chất, phòng học.
- Tài liệu học tập: Chi phí cho sách vở, tài liệu, phần mềm hỗ trợ học.
- Thiết bị và vật liệu thực hành: Chi phí cho máy móc, công cụ, vật liệu cần thiết cho thực hành
b. Chi phí hỗ trợ trong quá trình học
- Tiền lương: Người lao động vẫn được trả lương nếu tiếp tục làm việc trong thời gian đào tạo.
- Bảo hiểm: Công ty đóng bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp cho người lao động trong thời gian đào tạo.
c. Chi phí đào tạo nghề tại nước ngoài
- Chi phí đi lại: Bao gồm vé máy bay và chi phí di chuyển.
- Chi phí sinh hoạt: Tiền ăn ở và sinh hoạt phí trong suốt thời gian đào tạo.
4. Điều kiện và quy trình bồi hoàn chi phí đào tạo nghề
a. Điều kiện bồi hoàn chi phí đào tạo nghề
- Hợp đồng phải ghi rõ các khoản chi phí đào tạo, điều kiện và thời gian bồi hoàn.
- Người lao động chỉ phải bồi hoàn khi vi phạm các điều khoản hợp đồng, như không làm việc đủ thời gian cam kết.
- Các khoản chi phí cần bồi hoàn phải có chứng từ hợp lệ, như hóa đơn, bảng kê chi phí.
b. Quy trình bồi hoàn chi phí đào tạo nghề
- Bước 1: Thông báo yêu cầu bồi hoàn
Người sử dụng lao động gửi thông báo yêu cầu bồi hoàn chi phí, nêu rõ số tiền và lý do. - Bước 2: Xác định số tiền bồi hoàn
Tính toán số tiền cần bồi hoàn, điều chỉnh nếu người lao động đã đóng góp một phần chi phí. - Bước 3: Thỏa thuận phương thức bồi hoàn
Thỏa thuận phương thức thanh toán (một lần hoặc theo kỳ). - Bước 4: Ký biên bản thanh lý hợp đồng
Sau khi bồi hoàn xong, các bên ký biên bản thanh lý hợp đồng đào tạo.
5. Mẫu hợp đồng đào tạo nghề thông dụng nhất
a. Hợp đồng đào tạo nghề cần có những thông tin gì?
Tại khoản 2 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 có quy định về hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề như sau:
Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
…
2. Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Nghề đào tạo;
b) Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;
c) Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;
d) Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
đ) Trách nhiệm của người sử dụng lao động;
e) Trách nhiệm của người lao động.
3. Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người học trong thời gian đi học. Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian đào tạo.
Theo đó, hợp đồng đào tạo nghề bao gồm các nội dung chính sau:
- Nghề đào tạo;
- Địa điểm đào tạo, thời hạn đào tạo;
- Chi phí đào tạo;
- Thời hạn người lao động cam kết phải làm việc cho người sử dụng lao động sau khi được đào tạo;
- Trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
- Quyền và nghĩa vụ của các bên;
- Giải quyết tranh chấp;
- Hiệu lực và chấm dứt hợp đồng.
Trong đó, đối với thỏa thuận về chi phí đào tạo: Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người học trong thời gian đi học.
Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian ở nước ngoài. Chi phí đào tạo có thể do người học việc hoặc người sử dụng lao động chi trả.
Sau khi kết thúc việc đào tạo hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, người học việc/người được đào tạo có thể phải hoàn trả một phần hoặc toàn bộ chi phí đào tạo tùy thuộc vào thỏa thuận của hai bên.
b. Mẫu hợp đồng đào tạo nghề là mẫu nào?
Hiện nay mẫu hợp đồng đào tạo nghề không được quy định trong Bộ luật Lao động 2019 và các văn bản pháp luật liên quan khác. Thông thường mẫu hợp đồng đào tạo nghề sẽ được ban hành cụ thể để áp dụng tại từng đơn vị, công ty.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ trực tiếp với Pháp Luật Việt qua hotline 1900 996616 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải đáp mọi thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!
